Dziś zasiądziemy do wigilijnego stołu. Polacy robią to od XVIII wieku
Wigilia Bożego Narodzenia to czas, kiedy Polacy zasiadają do wspólnej wieczerzy, pielęgnując tradycje sięgające XVIII wieku. Pełne symboliki są takie zwyczaje, jak dzielenie się opłatkiem czy zostawienie pustego miejsca przy stole.
Wigilijne tradycje sięgają XVIII wieku
Słowo "wigilia" pochodzi od łacińskiego "vigiliare", co oznacza czuwanie. Początkowo wigilię obchodzono przed chrześcijańskimi uroczystościami, a wierni gromadzili się na modlitwie i śpiewie, przygotowując się do świąt. Wieczerza wigilijna nawiązuje do starochrześcijańskiej tradycji agape, wyrażającej braterską miłość.
W Polsce Wigilia stała się popularna w XVIII wieku, a w XX wieku organizowano ją już w praktycznie każdym polskim domu. Na stołach pojawia się sianko, symbolizujące narodziny Chrystusa w stajence. Dodatkowe nakrycie na stole to wyraz otwartości na niespodziewanych gości i refleksji nad relacjami z innymi.
Wieczerza wigilijna rozpoczyna się z pojawieniem się pierwszej gwiazdy na niebie. Kolację poprzedza modlitwa i czytanie Ewangelii o narodzeniu Jezusa, a także dzielenie się opłatkiem, co symbolizuje obecność Jezusa w sakramencie Eucharystii. Na stole powinno znaleźć się dwanaście dań, a każdy uczestnik powinien spróbować każdego z nich, co ma zapewnić pomyślność w nadchodzącym roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Drogie święta? Zapytaliśmy Polaków, co myślą o cenach
Podobne tradycje obchodzone są na Litwie, Białorusi, Ukrainie, w Czechach i na Słowacji, choć zwyczaj łamania się opłatkiem jest unikalny dla Polski. Obdarowywanie się prezentami pod choinką, która symbolizuje Drzewo Życia, jest kolejnym ważnym elementem Wigilii.
Czytaj także: Wigilia w okupacji: ziemniaki z cebulą i soja. Puste miejsce przypominało o nieobecnych
Wigilia. Znaczenie duchowe i społeczne
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda podkreśla w rozmowie z Polską Agencją Prasową, że Wigilia to czas refleksji i odnowienia relacji.
To dodatkowe nakrycie na stole może być okazją do refleksji, na ile jestem otwarty na współmałżonka, sąsiada, uchodźcę, na ich potrzeby, pragnienia - mówi.
Z kolei dzielenie się opłatkiem może być pierwszym krokiem do przebaczenia i pojednania.
Mimo że formalnie post w Wigilię nie obowiązuje, polscy biskupi zachęcają do zachowania tej tradycji. Po kolacji w wielu domach śpiewa się kolędy, a o północy w kościołach odprawiane są pasterki, które są częścią uroczystości Narodzenia Pańskiego. Uczestnictwo w pasterce zwalnia z obowiązku udziału w mszy 25 grudnia.
