Nowy kanon lektur. To będą teraz czytać uczniowie szkół podstawowych i średnich

Z listy lektur dla klas I-III szkół podstawowych usunięto następujące pozycje: Alina Centkiewiczowa i Czesław Centkiewicz "Zaczarowana zagroda", Mira Jaworczakowa "Oto jest Kasia", Leszek Kołakowski "Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?" i Marcin Pałasz "Sposób na Elfa".

W ich miejsce pojawiły się: Dorota Gellner "Wścibscy", Julita Grodek "Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie", Tom Justyniarski "Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca", Piotr Kordyasz "Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły" (fragmenty), Zofia Kossak-Szczucka "Kłopoty Kacperka, góreckiego skrzata", Asa Lind "Piaskowy Wilk", Aleksandra i Daniel Mizielińscy "Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych".

Czytaj także: Marianna Gierszewska została matką. Podzieliła się zdjęciem

Lektury obowiązkowe dla klas I-III: Hans Christian Andersen "Baśnie" (do wyboru), 2) Justyna Bednarek "Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych)", Jan Brzechwa "Brzechwa dzieciom", Waldemar Cichoń "Cukierku, ty łobuzie!", Agnieszka Frączek "Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą", Dorota Gellner "Wścibscy", Julita Grodek "Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie", Tom Justyniarski "Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca", Grzegorz Kasdepke "Detektyw Pozytywka", Piotr Kordyasz "Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły" (fragmenty), Barbara Kosmowska "Dziewczynka z parku", Zofia Kossak-Szczucka "Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata", Maria Krüger "Karolcia", Asa Lind "Piaskowy Wilk", Astrid Lindgren "Dzieci z Bullerbyn", Hugh Lofting "Doktor Dolittle i jego zwierzęta", Aleksandra i Daniel Mizielińscy "Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych", Joanna Papuzińska "Asiunia", Danuta Parlak "Kapelusz Pani Wrony", Roman Pisarski "O psie, który jeździł koleją", Janina Porazińska "Pamiętnik Czarnego Noska", Maria Terlikowska "Drzewo do samego nieba", Julian Tuwim "Wiersze dla dzieci", Barbara Tylicka "O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie", Danuta Wawiłow "Najpiękniejsze wiersze", Łukasz Wierzbicki "Afryka Kazika" i "Dziadek i niedźwiadek".

Lektury obowiązkowe dla klas IV-VI: Jan Brzechwa "Akademia Pana Kleksa", Janusz Christa "Kajko i Kokosz. Szkoła latania" (komiks), René Goscinny, Jean-Jacques Sempé "Mikołajek" (wybór opowiadań), Ignacy Krasicki – wybrane bajki, Clive Staples Lewis "Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa", Adam Mickiewicz – "Powrót taty", "Pani Twardowska", "Pan Tadeusz" (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego), Ferenc Molnár "Chłopcy z Placu Broni", Bolesław Prus "Katarynka", Henryk Sienkiewicz "W pustyni i w puszczy", Juliusz Słowacki "W pamiętniku Zofii Bobrówny", John Ronald Reuel Tolkien "Hobbit, czyli tam i z powrotem", Józef Wybicki "Mazurek Dąbrowskiego", wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie, o Orfeuszu i Eurydyce, Biblia – stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, o miłosiernym Samarytaninie, wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie, wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault "Kopciuszek", Aleksander Puszkin "Bajka o rybaku i rybce;", wybrane wiersze Władysława Bełzy, Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego oraz pieśni i piosenki patriotyczne.

Lektury obowiązkowe dla klas VI-VIII: Charles Dickens "Opowieść wigilijna", Aleksander Fredro "Zemsta", Jan Kochanowski – wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym tren I, V, VII i VIII, Aleksander Kamiński "Kamienie na szaniec", Ignacy Krasicki "Żona modna", Adam Mickiewicz – "Reduta Ordona", "Śmierć Pułkownika", "Świtezianka", "Dziady część II", wybrany utwór z cyklu "Sonety krymskie", "Pan Tadeusz" (całość), Antoine de Saint-Exupéry "Mały Książę", Henryk Sienkiewicz – "Quo vadis", "Latarnik", Juliusz Słowacki "Balladyna", Stefan Żeromski "Syzyfowe prace", Sławomir Mrożek "Artysta", Melchior Wańkowicz "Tędy i owędy" (wybrany reportaż, wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka, Cypriana Kamila Norwida, Bolesława Leśmiana, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Wisławy Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta oraz fraszki Jana Sztaudyngera i aforyzmy Stanisława Jerzego Leca.

Czytaj także: Skandal w Lublinie. Nagi mężczyzna nie miał litości dla kobiety

Doszło również do zmian w kanonie lektur dla szkół ponadpodstawowych.

Lektury obowiązkowe dla liceów i techników - poziom podstawowy: "Biblia" – w tym fragmenty "Księgi Rodzaju", "Księgi Hioba", "Księgi Koheleta", "Pieśni nad Pieśniami", "Księgi Psalmów", "Apokalipsy wg św. Jana", Jan Parandowski "Mitologia", część I "Grecja", Homer – "Iliada" (fragmenty), "Odyseja" (fragmenty), Sofokles "Antygona", Horacy – wybrane utwory, "Bogurodzica", "Lament świętokrzyski" (fragmenty), "Legenda o św. Aleksym" (fragmenty), "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" (fragmenty), "Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu" (fragmenty), "Pieśń o Rolandzie" (fragmenty), Gall Anonim "Kronika polska" (fragmenty), Dante Alighieri "Boska komedia" (fragmenty), Jan Kochanowski – wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XI, XIX, "Odprawa posłów greckich", Piotr Skarga "Kazania sejmowe" (fragmenty), wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński; Jan Chryzostom Pasek "Pamiętniki" (fragmenty), William Szekspir "Makbet", "Romeo i Julia", Molier "Skąpiec", Ignacy Krasicki "Hymn do miłości ojczyzny", wybrane satyry, Franciszek Karpiński – wybór sielanek i liryki religijnej, Adam Mickiewicz – "Oda do młodości", wybrane ballady, w tym "Romantyczność", wybrane sonety z cyklu "Sonety krymskie" oraz inne wiersze, "Konrad Wallenrod", "Dziady cz. III", Juliusz Słowacki – "Kordian", wybrane wiersze, w tym "Grób Agamemnona" (fragmenty), "Testament mój", Zygmunt Krasiński "Nie-Boska komedia", Cyprian Kamil Norwid – wybrane wiersze, Bolesław Prus – "Lalka", "Z legend dawnego Egiptu", Eliza Orzeszkowa "Gloria victis", Henryk Sienkiewicz "Potop", Adam Asnyk – wybór wierszy, Fiodor Dostojewski "Zbrodnia i kara", wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer Leopold Staff; Stanisław Wyspiański "Wesele", Władysław Stanisław Reymont "Chłopi" tom I – "Jesień", Stefan Żeromski – "Rozdziobią nas kruki, wrony…", "Przedwiośnie", Witold Gombrowicz "Ferdydurke" (fragmenty), wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy; Tadeusz Borowski – "Proszę państwa do gazu", "Ludzie, którzy szli", Gustaw Herling-Grudziński – "Inny świat", Hanna Krall "Zdążyć przed Panem Bogiem", wybrane wiersze następujących poetów: Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, wybrane wiersze, w tym z tomu "Ocalenie", oraz "Traktat moralny" (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów "Pan Cogito" oraz "Raport z oblężonego miasta", Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak, Jan Polkowski, Wojciech Wencel; Albert Camus "Dżuma", George Orwell "Rok 1984", Józef Mackiewicz "Droga donikąd" (fragmenty), Sławomir Mrożek "Tango", Marek Nowakowski – "Raport o stanie wojennym" (wybrane opowiadanie), "Górą +Edek+" (z tomu "Prawo prerii"), Jacek Dukaj "Katedra" (z tomu "W kraju niewiernych"), Antoni Libera "Madame", Andrzej Stasiuk "Miejsce" (z tomu "Opowieści galicyjskie"), Olga Tokarczuk "Profesor Andrews w Warszawie" (z tomu "Gra na wielu bębenkach"), Ryszard Kapuściński "Podróże z Herodotem" (fragmenty), wybrane utwory okresu stanu wojennego, powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów, a także utwory w wykonaniu Ewy Demarczyk.

Lektury obowiązkowe dla liceów i techników - poziom rozszerzony: utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto Arystoteles "Poetyka", "Retoryka" (fragmenty), Platon "Państwo" (fragmenty), Arystofanes "Chmury", Wergiliusz "Eneida" (fragmenty), św. Augustyn "Wyznania" (fragmenty), św. Tomasz z Akwinu "Summa teologiczna" (fragmenty), François Rabelais "Gargantua i Pantagruel" (fragmenty), Michel de Montaigne "Próby", (fragmenty), Jan Kochanowski – Treny (jako cykl poetycki), William Szekspir "Hamlet", wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior, Juliusz Słowacki "Lilla Weneda", Cyprian Kamil Norwid – "Bema pamięci żałobny rapsod", "Fortepian Szopena", "Czarne kwiaty" (fragmenty), "Promethidion" (fragmenty), realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac "Ojciec Goriot" lub Charles Dickens "Klub Pickwicka", lub Mikołaj Gogol "Martwe dusze", lub Gustaw Flaubert "Pani Bovary"), Stanisław Wyspiański "Noc listopadowa", Franz Kafka "Proces" (fragmenty), Michaił Bułhakow "Mistrz i Małgorzata", Stanisław Ignacy Witkiewicz "Szewcy", Bruno Schulz – wybrane opowiadania z tomu "Sklepy cynamonowe", Jorge Luis Borges – wybrane opowiadanie, Sławomir Mrożek – wybrane opowiadania, Tadeusz Konwicki "Mała apokalipsa", Janusz Głowacki "Antygona w Nowym Jorku", wybrane eseje następujących autorów: Jerzego Stempowskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze), wybrane teksty z aktualnych numerów miesięczników oraz kwartalników literackich i kulturalnych.

Oczywiście istnieją również listy lektur uzupełniających. Z tych zestawień nauczyciele dobierają lektury do tych podstawowych.

Czytaj także: Mata, Quebonafide, Malik Montana. Wybuchowe połączenie! "Papuga" podbija sieć