Śmierć Bronisława Kamińskiego. Kat powstania warszawskiego zginął z rąk Niemców

Od 1941 do 1943 roku Bronisław W. Kamiński był cywilnym i wojskowym przywódcą tak zwanej Republiki Łokockiej – kolaboranckiego państewka obejmującego część obwodów orłowskiego i kurskiego na terenie Związku Sowieckiego.

Propaganda kreowała byłego inżyniera gorzelni na ojca narodu rosyjskiego, który po zwycięstwie Niemców nad bolszewikami zasiądzie na Kremlu. Wobec postępów Armii Czerwonej cała republika została jednak zmieciona z powierzchni ziemi.

Zanim to nastąpiło Bronisław Kamiński zdołał ewakuować swe – liczące w tym czasie około 12 tysięcy żołnierzy – siły w okolice miasta Lepiel na Białorusi.

W kolejnych miesiącach Rosyjska Wyzwoleńcza Armia Ludowa prowadziła w tym rejonie zażarte walki z sowiecką partyzantką. Miała przeciw sobie między innymi… dezerterów z własnych szeregów. Odniesiono pewne sukcesy. Nie miały one jednak znaczenia wobec zmasowanej ofensywy sowieckiego wojska.

Bronisław Kamiński i jego ludzie znów musieli się wycofać. Tym razem trafili do Generalnego Gubernatorstwa. Jednocześnie Heinrich Himmler awansował dotychczasowego kombriga (dowódcę brygady) na SS-Brigadeführera, zaś podlegający mu żołnierze weszli w skład Waffen-SS, jako Brygada Szturmowa SS "RONA".

Czytaj też: Ilu Polaków zginęło w II wojnie światowej? Najnowsze szacunki

Jednostka została wykorzystana między innymi do tłumienia powstania warszawskiego. Wykazała się przy tej okazji wprost niewyobrażalnym bestialstwem, odpowiadając za rzeź Ochoty, w której zginęło około 10 000 osób.

Kamiński dał swoim żołnierzom zgodę na mordy i grabieże. Przy tym zaś wykazał się posuniętą do granic niesubordynacją. Twierdził, że rozkazy będzie przyjmować tylko od Heinricha Himmlera, nie zaś Ericha von dem Bacha, odpowiadającego za stłumienie polskiego zrywu.

W sytuacji gdy RONA straciła jakąkolwiek wartość bojową, a sam Kamiński stał się nieprzydatny i nieprzewidywalny, dowództwo SS zdecydowało o jego usunięciu.

Były "przywódca narodu" został zaocznie skazany na śmierć na procesie przeprowadzonym w Łodzi. Niezwłocznie wydano rozkaz jego aresztowania. Jak pisze Boris Sokołow w swojej książce pt. ZSRR pod okupacją:

Kombrig w jakiś sposób dowiedział się o tym i postanowił uciec w Karpaty, by tam dołączyć do oddziałów UPA. Należy jednak raczej wątpić, czy ukraińscy powstańcy byliby zadowolenia z pojawienia się wśród nich Brigadeführera SS.

W pobliżu Tarnowa na południu Polski samochód Kamińskiego został zatrzymany przez ludzi szefa krakowskiego SD Waltera Birkampa, który osobiście zastrzelił kombriga. Później zainscenizowano bandycki napad na niego i zawiadomiono żołnierzy RONA o śmierci ich dowódcy. Stało się to na końcu września lub na początku października 1944 roku.

Inną wersję śmierci Kamińskiego podaje Norman Davis w książce Powstanie ’44. Według niej Brigadeführer został wezwany do Łodzi i zginął w upozorowanym wypadku samochodowym.

Czytaj też: Polski mistrz z Auschwitz dał lekcję niemieckiemu oprawcy. I nie spotkała go za to żadna kara

Z kolei Józef K. Wroniszewski w pracy IV Obwód Armii Krajowej Ochota, Okręg Warszawa stwierdza, że został on rozstrzelany na osobisty rozkaz Ericha von dem Bacha. Niezależnie która z powyższych wersji jest prawdziwa, Kamiński stał się niewygodny dla Niemców i przypłacił to życiem.

Również jego żołnierzy, którzy pod koniec wojny zostali włączeni do szeregów Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji generała Andrieja Własowa, spotkał marny koniec.

Podobnie jak inni członkowie tej formacji, którym udało się poddać zachodnim aliantom, zostali oni odesłani do Związku Radzieckiego, gdzie czekał na nich pluton egzekucyjny lub w najlepszym wypadku wieloletni pobyt w łagrze

Bibliografia:

• Axis History Factbook: Bronislav Kaminski and the RONA
• Davies Norman , Powstanie ’44, Kraków 2004.
• Sokołow Boris, ZSRR pod okupacją, Inicjał Andrzej Palacz, 2011
• Wroniszewski Józef K., IV Obwód Armii Krajowej Ochota, Okręg Warszawa, Warszawa 1997.