Tak dawniej witano wiosnę. Topienie Marzanny na starych zdjęciach

Wiosna to czas odrodzenia i radości, a jednym z najstarszych polskich zwyczajów związanych z jej nadejściem jest topienie Marzanny. Ten starosłowiański obrzęd, pełen symboliki i tradycji, do dziś łączy pokolenia w celebracji nowego początku. Zobacz, jak dawniej obchodzono pierwszy dzień wiosny.

x
Źródło zdjęć: © Narodowe Archiwum Cyfrowe | Narodowe Archiwum Cyfrowe
oprac.  MABD

/ 8Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.

Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wiosna to czas, kiedy przyroda budzi się do życia, a ludzie z radością witają cieplejsze dni. W Polsce jednym z najbardziej znanych obrzędów związanych z nadejściem tej pory roku jest topienie Marzanny. To starosłowiański zwyczaj, który symbolizuje pożegnanie zimy i powitanie wiosny. Choć jego korzenie sięgają dawnych czasów, nadal jest żywo kultywowany, łącząc pokolenia w radosnym świętowaniu.

/ 8Dziewczynki w strojach góralskich niosą udekorowane gałązki przez wieś

Dziewczynki w strojach góralskich niosą udekorowane gałązki prze
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Topienie Marzanny to jeden z najstarszych polskich zwyczajów, który przetrwał próbę czasu. Wywodzi się z obrzędów starosłowiańskich, gdzie Marzanna była postrzegana jako bogini zimy i śmierci.

/ 8Dzieci w strojach góralskich biegną przez wieś z kukłą Marzanny

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wierzono, że jej obecność przynosiła zimno i ciemność, a jej odejście oznaczało nadejście wiosny i odrodzenie przyrody. W dawnych czasach, kiedy ludzie byli ściśle związani z cyklami natury, topienie Marzanny miało głębokie znaczenie symboliczne. Było to nie tylko pożegnanie zimy, ale także rytuał mający zapewnić urodzaj i obfitość w nadchodzącym roku.

/ 8Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Tradycyjnie dzieci niosły kukłę Marzanny oraz wiązki słomy do najbliższego zbiornika wodnego.

/ 8Dzieci z kukłami Marzanny czekające nad brzegiem Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

W niektórych regionach Polski towarzyszyły temu śpiewy i tańce, co dodaje wydarzeniu jeszcze więcej kolorytu.

/ 8Dzieci wrzucają wiązki słomy do Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Po dotarciu na miejsce, w atmosferze radości i zabawy, była podpalana i wrzucana do wody.

/ 8Płonąca kukła Marzanny wrzucona do Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Palenie kukły Marzanny, symbolizującej zimę i śmierć, miało na celu oczyszczenie i odrodzenie przyrody. Wierzono, że spalenie Marzanny przynosi urodzaj i obfitość w nadchodzącym roku, a także oznacza nadejście cieplejszych dni i nowego życia. To rytuał, który miał zapewnić pomyślność i dobrobyt.

/ 8Dzieci obserwują płonące kuły spływające Dunajcem

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

W dawnych czasach palenie Marzanny było obarczone licznymi przesądami, które ludzie traktowali z dużą powagą. Wierzono, że dotknięcie kukły unoszącej się na wodzie mogło prowadzić do uschnięcia ręki. Ponadto spoglądanie za siebie w drodze powrotnej z ceremonii mogło, według wierzeń, sprowadzić chorobę.

Dzisiejsze obchody związane z topieniem Marzanny znacznie różnią się od tych, które miały miejsce w przeszłości. Obecnie jest to przede wszystkim forma rozrywki. Dzieci i młodzież z zapałem tworzą kukły, które później są palone i wrzucane do wody, co symbolizuje pożegnanie zimy i powitanie cieplejszych dni. W wielu regionach Polski wydarzeniu temu towarzyszą śpiewy, tańce oraz inne formy zabawy, które podkreślają wspólnotowy charakter tego święta.

Wybrane dla Ciebie
Masz to na swojej posesji? Zmiany w prawie mogą objąć także ciebie
Masz to na swojej posesji? Zmiany w prawie mogą objąć także ciebie
Nad Bałtyk nadciąga silny sztorm. IMGW ostrzega
Nad Bałtyk nadciąga silny sztorm. IMGW ostrzega
Radykalne zmiany w rajdowych mistrzostwach świata 2027
Radykalne zmiany w rajdowych mistrzostwach świata 2027
Daniel Huber rezygnuje z kariery. Austriacka męczyły kontuzje
Daniel Huber rezygnuje z kariery. Austriacka męczyły kontuzje
Przetrwała tu miliony lat. Teraz grozi jej wyginięcie
Przetrwała tu miliony lat. Teraz grozi jej wyginięcie
Robert Kubica powiedział, jak zapamięta sezon
Robert Kubica powiedział, jak zapamięta sezon
"Najsłynniejsze drzewo w Polsce". Nadleśnictwo ma powód do dumy
"Najsłynniejsze drzewo w Polsce". Nadleśnictwo ma powód do dumy
Niemal cała Polska na żółto. IMGW wydało alerty
Niemal cała Polska na żółto. IMGW wydało alerty
Nie żyje słynny powstaniec Jerzy Kasprzak. Odszedł w Boże Narodzenie
Nie żyje słynny powstaniec Jerzy Kasprzak. Odszedł w Boże Narodzenie
Odtworzyli klimat sprzed tysięcy lat. Pomogły liście
Odtworzyli klimat sprzed tysięcy lat. Pomogły liście
IMGW już wie. Pogoda w weekend nie będzie rozpieszczać
IMGW już wie. Pogoda w weekend nie będzie rozpieszczać
Wyniki Lotto 26.12.2025 – losowania Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 26.12.2025 – losowania Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada