Tak dawniej witano wiosnę. Topienie Marzanny na starych zdjęciach

Wiosna to czas odrodzenia i radości, a jednym z najstarszych polskich zwyczajów związanych z jej nadejściem jest topienie Marzanny. Ten starosłowiański obrzęd, pełen symboliki i tradycji, do dziś łączy pokolenia w celebracji nowego początku. Zobacz, jak dawniej obchodzono pierwszy dzień wiosny.

x
Źródło zdjęć: © Narodowe Archiwum Cyfrowe | Narodowe Archiwum Cyfrowe
oprac.  MABD

/ 8Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.

Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wiosna to czas, kiedy przyroda budzi się do życia, a ludzie z radością witają cieplejsze dni. W Polsce jednym z najbardziej znanych obrzędów związanych z nadejściem tej pory roku jest topienie Marzanny. To starosłowiański zwyczaj, który symbolizuje pożegnanie zimy i powitanie wiosny. Choć jego korzenie sięgają dawnych czasów, nadal jest żywo kultywowany, łącząc pokolenia w radosnym świętowaniu.

/ 8Dziewczynki w strojach góralskich niosą udekorowane gałązki przez wieś

Dziewczynki w strojach góralskich niosą udekorowane gałązki prze
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Topienie Marzanny to jeden z najstarszych polskich zwyczajów, który przetrwał próbę czasu. Wywodzi się z obrzędów starosłowiańskich, gdzie Marzanna była postrzegana jako bogini zimy i śmierci.

/ 8Dzieci w strojach góralskich biegną przez wieś z kukłą Marzanny

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wierzono, że jej obecność przynosiła zimno i ciemność, a jej odejście oznaczało nadejście wiosny i odrodzenie przyrody. W dawnych czasach, kiedy ludzie byli ściśle związani z cyklami natury, topienie Marzanny miało głębokie znaczenie symboliczne. Było to nie tylko pożegnanie zimy, ale także rytuał mający zapewnić urodzaj i obfitość w nadchodzącym roku.

/ 8Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Tradycyjnie dzieci niosły kukłę Marzanny oraz wiązki słomy do najbliższego zbiornika wodnego.

/ 8Dzieci z kukłami Marzanny czekające nad brzegiem Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

W niektórych regionach Polski towarzyszyły temu śpiewy i tańce, co dodaje wydarzeniu jeszcze więcej kolorytu.

/ 8Dzieci wrzucają wiązki słomy do Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Po dotarciu na miejsce, w atmosferze radości i zabawy, była podpalana i wrzucana do wody.

/ 8Płonąca kukła Marzanny wrzucona do Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Palenie kukły Marzanny, symbolizującej zimę i śmierć, miało na celu oczyszczenie i odrodzenie przyrody. Wierzono, że spalenie Marzanny przynosi urodzaj i obfitość w nadchodzącym roku, a także oznacza nadejście cieplejszych dni i nowego życia. To rytuał, który miał zapewnić pomyślność i dobrobyt.

/ 8Dzieci obserwują płonące kuły spływające Dunajcem

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

W dawnych czasach palenie Marzanny było obarczone licznymi przesądami, które ludzie traktowali z dużą powagą. Wierzono, że dotknięcie kukły unoszącej się na wodzie mogło prowadzić do uschnięcia ręki. Ponadto spoglądanie za siebie w drodze powrotnej z ceremonii mogło, według wierzeń, sprowadzić chorobę.

Dzisiejsze obchody związane z topieniem Marzanny znacznie różnią się od tych, które miały miejsce w przeszłości. Obecnie jest to przede wszystkim forma rozrywki. Dzieci i młodzież z zapałem tworzą kukły, które później są palone i wrzucane do wody, co symbolizuje pożegnanie zimy i powitanie cieplejszych dni. W wielu regionach Polski wydarzeniu temu towarzyszą śpiewy, tańce oraz inne formy zabawy, które podkreślają wspólnotowy charakter tego święta.

Wybrane dla Ciebie
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?
"Zimno, boli". Ukrainka wypadła z drugiego piętra
"Zimno, boli". Ukrainka wypadła z drugiego piętra
Nie żyje Rafał Kołsut. Był gwiazdą "Ziarna"
Nie żyje Rafał Kołsut. Był gwiazdą "Ziarna"
Wyniki Lotto 04.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 04.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Polskie piłkarki ręczne wygrały z Argentyną. Szczere słowa trenera
Polskie piłkarki ręczne wygrały z Argentyną. Szczere słowa trenera
Szukasz drzewka na święta? Prawnik mówi, na co zwrócić uwagę
Szukasz drzewka na święta? Prawnik mówi, na co zwrócić uwagę
Igrzyska 2026 - olimpijski ogień dotarł do Rzymu. Powrót po prawie 20 latach
Igrzyska 2026 - olimpijski ogień dotarł do Rzymu. Powrót po prawie 20 latach
Eksplozja powerbanka. Zostały tylko czarne ślady
Eksplozja powerbanka. Zostały tylko czarne ślady
Zawiózł rosyjskiego drona do domu. Myślał, że to zabawka
Zawiózł rosyjskiego drona do domu. Myślał, że to zabawka