W średniowiecznej Polsce wytwarzano ją na potęgę. Nowe badania to potwierdzają

Nowe badania archeologiczne potwierdzają, że w średniowiecznej Polsce masowo wytwarzano biżuterię ze szkła ołowiowego, wykorzystując lokalne surowce. Odkrycia te rzucają nowe światło na rozwój rzemiosła w regionie.

Biżuteria ze szkła ołowiowego mogła powstawać w PolsceBiżuteria ze szkła ołowiowego mogła powstawać w Polsce
Źródło zdjęć: © Getty Images | Abhishek Mehta
Anna Wajs-Wiejacka

W średniowiecznej Polsce biżuteria ze szkła ołowiowego była produkowana na szeroką skalę, a surowce do jej wytwarzania pochodziły z lokalnych złóż. Warsztaty rzemieślnicze przetwarzały półprodukty, tworząc ozdoby, co potwierdzają najnowsze badania polskich archeologów.

Jak wskazuje Polska Agecnja Prsowa, badania przeprowadzone przez zespoły z Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz innych instytucji wykazały, że szkło ołowiowe było popularne w Europie Środkowej i Wschodniej od X do XIV wieku. Receptura tego szkła dotarła do Europy z Azji Południowo-Wschodniej, prawdopodobnie przez Jedwabny Szlak. Dr Aleksandra Pankiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego podkreśla, że region ten był kluczowy dla rozpowszechnienia szkła ołowiowego.

Ze względu na dużą popularność szkła ołowiowego w Europie Środkowej i Wschodniej region ten jest postrzegany jako kluczowy w jego rozpowszechnieniu. Okres największej świetności tego typu szkła na tych terenach to XII wiek - powiedziała PAP.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Sylwia Bomba krytykowana w sieci, że zarabia na dziecku. Tłumaczy: "Tosia ma 7 lat i już ma odłożone na studia"

Lokalna produkcja i surowce

Dr Ewelina Miśta-Jakubowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego zaznacza, że średniowieczne ozdoby ze szkła ołowiowego znajdowane na terenach Polski mają lokalne pochodzenie.

Od dawna sugerowano, że średniowieczne ozdoby ze szkła ołowiowego znajdowane na terenach Polski mają lokalne pochodzenie. Świadczy o tym zarówno duża liczba podobnych typów biżuterii, jak i istnienie bogatej bazy surowcowej w okolicach Olkusza, sprzyjającej wytwarzaniu tego rodzaju wyrobów, niemniej aż do tej chwili nie było na to dowodów – dodała badaczka.

Na pograniczu Małopolski i Śląska znajdują się złoża ołowiu, które były eksploatowane już od epoki żelaza. Badania wykazały, że ich intensywne użytkowanie przypadało na XI wiek.

Analizy izotopowe

Zespoły badawcze przeprowadziły analizy izotopów ołowiu w biżuterii odkrytej w grodzisku we Wrocławiu oraz na cmentarzysku w Sypniewie. Wyniki opublikowane w "Journal of Archaeological Science" potwierdzają, że surowiec do produkcji biżuterii pochodził z polskich złóż.

Dr Sylwia Siemianowska z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN wyjaśnia, że choć nie znaleziono dowodów na wytop szkła z surowych składników, to wytwórcy wykorzystywali półprodukty w postaci szklanych prętów lub krążków.

Znalezione artefakty z Wrocławia i Sypniewa potwierdzają, że biżuteria ze szkła ołowiowego była masowo wytwarzana w Polsce, a surowiec pochodził z polskich złóż z pogranicza Śląska i Małopolski. Jednocześnie nie znaleziono jednoznacznych dowodów na wytop szkła z surowych składników. Wszystkie badania wskazują, że wytwórcy biżuterii wykorzystywali półprodukty w postaci szklanych prętów lub krążków, które mogły być sprowadzane z innego miejsca – opisała.

Choć nie odnaleziono warsztatów, w których szkło było produkowane od surowca, miejsca związane z obróbką szkła znajdowano głównie w większych grodach, takich jak Wrocław czy Sypniewo. Badaczki podkreślają, że poszukiwania miejsc produkcji szkła ołowiowego powinny koncentrować się na obszarze Polski.

Wybrane dla Ciebie
Wygrała 120 mln euro. Większości już nie ma. Zaskakujące, co zrobiła
Wygrała 120 mln euro. Większości już nie ma. Zaskakujące, co zrobiła
Jechał rowerem. I nagle coś takiego. "Kaptur, słuchawki"
Jechał rowerem. I nagle coś takiego. "Kaptur, słuchawki"
Zacznie się 8 grudnia. Niż w drodze do Polski
Zacznie się 8 grudnia. Niż w drodze do Polski
Wielka ewakuacja w Wielkiej Brytanii. Zatrzymano dwóch Polaków
Wielka ewakuacja w Wielkiej Brytanii. Zatrzymano dwóch Polaków
Amerykanie mają dość. Sondaż mówi wszystko
Amerykanie mają dość. Sondaż mówi wszystko
Zobaczył karteczkę. Wściekł się. "To jest nielegalne"
Zobaczył karteczkę. Wściekł się. "To jest nielegalne"
Skandal w szkole. Młodzi Austriacy zrobili taką budowlę
Skandal w szkole. Młodzi Austriacy zrobili taką budowlę
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Wigilia 2025 wolna nie dla wszystkich. Sprawdź zawody
Wigilia 2025 wolna nie dla wszystkich. Sprawdź zawody
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?