Naukowcy wyznaczyli 16 wielkich dorzeczy. Wszystkie na Marsie

• Naukowcy opisali 16 dorzeczy na Marsie o powierzchni co najmniej 100 tys. km kw.
• Zespół połączył rozproszone dane o dolinach, jeziorach i osadach, tworząc globalną mapę.
• Wyniki opublikowano w PNAS; autorzy wskazują priorytetowe cele przyszłych badań.

Pierwsza globalna mapa wielkich dorzeczy na Marsie pokazuje, że miliardy lat temu na planecie działały rozległe systemy rzeczne. O odkryciu informuje Polska Agencja Prasowa, powołując się na publikację w „Proceedings of the National Academy of Sciences” i komunikaty University of Texas w Austin. Naukowcy podkreślają, że to właśnie w takich środowiskach na Ziemi koncentruje się bioróżnorodność, co czyni je naturalnymi kandydatami do szukania śladów dawnego życia na Czerwonej Planecie.

Zespół zebrał i zintegrował wcześniej publikowane zbiory danych o marsjańskich sieciach dolin, rzek, jezior, kanionów i osadów. W efekcie wyodrębniono 19 dużych skupisk takich form, z czego 16 łączy się w dorzecza o powierzchni co najmniej 100 tys. km kw. To próg stosowany również na Ziemi do klasyfikacji dużych zlewni.

Badacze przypominają, że miliardy lat temu na Marsie padał deszcz, a woda wypełniała kratery, przelewała się przez ich krawędzie i spływała do kanionów. Na Ziemi największe rzeki transportują najwięcej substancji niezbędnych do życia, dlatego podobne obszary na Marsie mogły stanowić potencjalne kolebki życia. Zidentyfikowane 16 dorzeczy autorzy wskazują jako szczególnie wartościowe cele przyszłych misji.

Od dawna wiedzieliśmy, że na Marsie istniały rzeki. Jednak tak naprawdę nie wiedzieliśmy, w jakim stopniu rzeki te tworzyły rozległe systemy odwadniające w skali globalnej - mówi Timothy A. Goudge, współautor badania opisanego na łamach "Proceedings of the National Academy of Sciences"

Kierujący pracami Abdallah S. Zaki dodaje, że "zrobili najprostszą rzecz, jaką dało się zrobić. Po prostu to wszystko zmapowali i połączyli w całość".

Ziemia ma łącznie 91 dużych dorzeczy, co wiąże się z intensywniejszą tektoniką. Wielkie zlewnie o powierzchni co najmniej 100 tys. kilometrów kwadratowych są znacznie częstsze na Ziemi (jest ich łącznie 91), niż na Marsie. Największe, dorzecze Amazonki, obejmuje ok. 6,2 mln km kw., a dorzecze rzeki Kolorado w Teksasie ledwie przekracza próg 103 tys. km kw. Na Marsie przeważa mozaika mniejszych systemów, ale to właśnie wytypowane 16 dużych zlewni może najlepiej odpowiedzieć, czy planeta mogła podtrzymywać życie.

Wnioski zespołu porządkują rozproszone wcześniej informacje i wyznaczają mapę priorytetów dla naukowców oraz planistów misji. Globalna skala analizy ma tu kluczowe znaczenie: pokazuje, jak szeroko i spójnie działały marsjańskie rzeki w odległej przeszłości.

Źródło: PAP