System kaucyjny ruszył. "Próbowałem podpytać sprzedawców"

1 października w Polsce zaczął obowiązywać system kaucyjny. Zasady są banalnie proste. Do ceny napoju w plastikowych i szklanych butelkach oraz w metalowych puszkach zostanie doliczona dodatkowa opłata, którą będzie można odzyskać, oddając puste opakowanie do punktu zwrotu. Wówczas powinniśmy otrzymać za butelki plastikowe do 3 l zwrot 50 gr, za puszki metalowe do 1 l - 50 gr, a za butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l - 1 zł.

Nie każda butelka czy puszka będzie podlegać zwrotowi. Decyduje o tym specjalny znak na etykiecie – prostokąt z dwiema strzałkami i napisem "kaucja" oraz jej kwotą. Ponieważ od października obowiązuje trzymiesięczny okres przejściowy, na półkach pojawią się zarówno nowe, jak i stare opakowania.

Postanowiliśmy sprawdzić, jak w Warszawie dyskonty przygotowane są do systemu kaucyjnego.

Na pierwszy ogień poszła Żabka na Mokotowie nieopodal ul. Dolnej. W oczy na ladzie z napojami rzuca się czerwono-zielona etykieta. Czytamy, że jeśli oddamy dowolną butelkę PET lub puszkę w Żabce, otrzymamy 20 żappsów w aplikacji i zwrot 50 groszy kaucji. Oznaczeń na butelkach jednak brak. Wybrałem wodę niegazowaną Żywiec Zdrój 0,5 l. Dopytywałem, czy na pewno za nią otrzymam zwrot kaucji. Pani przekonywała, że tak, choć chyba sama nie była przekonana. Do Żabki jeszcze wrócimy.

Z tą samą butelką postanowiłem wybrać się do Biedronki przy ul. Dolnej. O godz. 6:20 stanąłem przy kasie. Oczekiwanie w kolejce okazało się daremne. Ekspedientka poinformowała mnie, że sieć dysponuje automatem do butelek, który jest na niższym piętrze. Poszedłem tam. Zobaczyłem duży, zielony i wyglądający przyjaźnie butelkomat.

"Opłaca się być eko z Biedronką" - widniał duży napis. Poniżej dowiedziałem się, że przyjmuje butelki plastikowe po napojach kupionych w markecie. Opisano również trzy niezbędne kroki. Wsadziłem do otworu butelkę zakupioną w Żabce. Automat nie chciał jej przyjąć.

"Odrzucone opakowanie - pojemnik spoza przyjmowanego asortymentu sklepu" - widniał napis na żółtym tle. Automat prosił również, by umieścić opakowanie w odpowiednim koszu obok automatu. Problem w tym, że żadnego kosza nie było. Jedyny kosz to ten przy wejściu do sklepu znajdujący się piętro wyżej.

Postanowiłem kupić inną butelkę wody w Biedronce. Tu muszę dodać, że przeszukałem niemal całą ladę, by odnaleźć butelki oznaczone symbolem systemu kaucyjnego. Szukałem wśród napojów gazowanych oraz butelek szklanych. Nie udało się, żaden produkt nie miał takiego znaczka. Postanowiłem wziąć jednak butelkę wodę 0,5 l Polaris. Automat ponownie nie chciał przyjąć pustej butelki.

Na automacie zobaczyłem zdjęcie. Wynikało z niego, że automat chętnie przyjmie butelki, ale po chemii, oleju i occie. Tuż po mnie pan próbował zwrócić puszki po piwie. Nie udało się.

Próbowałem podpytać sprzedawców o to, w jaki sposób i czy mogę zwrócić tę butelkę. Powiedziałem o swoim problemie. Pani pomagająca przy kasach samoobsługowych, choć wykazała zainteresowanie, nie wiedziała. Prosiła, by spytać kogoś innego. Znalazłem więc kierowniczkę. Twierdziła, że wszystkiego dowiem się na dole. Gdy odparłem, że się nie dowiedziałem, zawołała pracownika, z którym poszedłem zwrócić butelkę. Jemu też się to nie udało. Próbował nawet włożyć ją bez korka. Bez powodzenia. Oboje nawet nie dopytali, czy butelka kupiona była w Biedronce i czy jest na niej symbol systemu kaucyjnego. W tej całej sytuacji muszę przyznać, że czułem się jak oszust, a nie osoba dbająca o ekologię.

W okresie przejściowym sklepy będą jeszcze dopracowywać mechanizm działania systemu kaucyjnego. Jednak pracownicy sklepów już od 1 października powinni wiedzieć, że butelki poddawane systemowi kaucyjnemu muszą mieć odpowiednie oznaczenie - krótka informacja pozwoliłaby uniknąć wielokrotnych prób wrzucania niewłaściwych butelek przez klientów.

Jeszcze przed godz. 7 dotarłem do całodobowej apteki na ul. Gagarina, bo te też uczestniczą w systemie kaucyjnym. Problem w tym, że do godz. 8 obsługiwano tylko przez domofon i ewentualnie okienko. Pani stwierdziła wprost, że nie pomoże w sprawie systemu kaucyjnego i prosi o przyjście w godzinach pracy dziennej.

Na tej samej ulicy postanowiłem udać się ponownie do Żabki. Pani obsługująca kasę nie miała ze zwrotem kaucji żadnego problemu. Spytała jedynie, czy pamiętam jaką kwotę musi oddać. Zwróciła 50 groszy, a sama zajęła się formalnościami.

Mateusz Kaluga, dziennikarz o2.pl