Sowiecki pociąg przyszłości. Mógł jechać nawet 400 km/h

Obraz
Źródło zdjęć: © zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

/ 11Początki

Obraz
© Domena publiczna

Gdy ZSRR wszedł poważnie w temat kolei magnetycznych, Japonia i Niemcy miały już zaawansowane programy badawcze i rekordy prędkości na koncie. Stworzone w celu dogonienia i przegonienia konkurencji Centrum Naukowo Badawcze TEMP zajęło się projektami "transportu elektromagnetycznego pasażerów" - stąd nazwa. Docelowo miano tam zaprojektować infrastrukturę transportową dla dużych miast. Sieć miejska miała mieć 30 km, podmiejska do 150 km długości. Planowano prędkości do 120 km/h, ale testowano dużo szybsze pojazdy. Pierwszym prototypem (na zdjęciu) był budowany w latach 1977-1979 wagon TP-01. Do jego testowania zbudowano w Moskwie krótki, 36 metrowy tor. Pojazd ważył 7 ton, miał długość 9 metrów i przewoził do 35 osób.

/ 11TP-05

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

Lata leciały, zmieniały się prototypy. Trzeba było też wydłużyć tor do testów. W pobliżu moskiewskiego portu lotniczego Żukowski (Ramienskoje) zbudowano trasę do badań długości 850 metrów. Do połowy lat 80. testowano tam kolejne maszyny - wagony TP-02, TP-03 oraz TP-04. Do modelu TP-04 konstrukcje były niewielkie i lekkie, wszystkie bazowały na technologii rozwijanej w Japonii, czyli unoszenia elektrodynamicznego (EDS). Potocznie - unoszenie przez odpychanie. Najnowocześniejszy ze zbudowanych prototypów, model TP-05, był nieco inny. Jemu bliżej było do niemieckiej technologii transrapid, czyli unoszenia elektromagnetycznego (EMS) - unoszenie przez przyciąganie.

/ 11Potknięcie

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

Jeszcze w pierwszej połowie lat 80. radziecka kolej magnetyczna mogła mieć praktyczne zastosowanie. Planowano otworzyć trasę szybkiej kolei w kazachskim mieście Ałmaty. Pomimo zaawansowania prac, gdy ludność miasta dobiła do 1 miliona, lokalne władze wybrały klasyczne metro. I tak prace nad maglevem prowadzono jedynie w ośrodku pod Moskwą.

/ 11Szczyt techniki

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

TP-05 przewoził 18 osób, ważył 12 ton i rozwijał prędkość do 400 km/h. To szybciej niż ówczesne japońskie koleje dużych prędkości, ale wolniej niż japoński model testowy ML-500R (ponad 500 km/h). Pierwszy udany przejazd wagonu TP-05 przypadł na 25 lutego 1986 roku.

/ 11Ciche i szybkie

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

Inżynierowie budujący radziecką kolej magnetyczną zachwalali nie tylko prędkość i cichą pracę ich maszyn, ale podkreślali też niski koszt użytkowania. Maglev miał kosztować 3 do 5 razy mniej niż metro w Moskwie.

/ 11Tor

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

Tak wyglądał eksperymentalny tor w ośrodku INC TEMP.

/ 11Plany a rzeczywistość

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

Na początku lat 90. powstały plany dwóch moskiewskich linii, m.in. z lotniska Szeremietiewo do terenów parkowych po drugiej stronie miasta. Po upadku ZSRR finansowanie projektu zostało wycofane

/ 11Składy

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

Małe wagony planowano łączyć w duże składy, ale na papierze powstał też projekt olbrzymiego wagonu.

/ 11Mniejszy

Obraz
© zbiory prywatne Andrej Galenko/Domena publiczna

TP-05 przy planowanym w 1992 roku wagonie B-250 był maluszkiem. Starszy brat miał przewozić aż 64 osoby (tyle było miejsc siedzących) i ważyć ponad 40 ton.

10 / 11B-250

Pozostały po nim tylko plany. Pierwsze wagony miały zostać zbudowane do 1997 roku, ale nic z tego nie wyszło.

11 / 11Szczyt możliwości

Wybrane dla Ciebie
Wyniki Lotto 05.12.2025 – losowania Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 05.12.2025 – losowania Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Dostałeś takiego maila? Lepiej uważaj. Ministerstwo Finansów ostrzega
Dostałeś takiego maila? Lepiej uważaj. Ministerstwo Finansów ostrzega
MŚ 2026. Znamy potencjalnych rywali polskiej reprezentacji
MŚ 2026. Znamy potencjalnych rywali polskiej reprezentacji
Ukrywał się w Alicante. Hiszpańska policja zatrzymała 47-letniego Polaka
Ukrywał się w Alicante. Hiszpańska policja zatrzymała 47-letniego Polaka
FIFA nagrodziła Donalda Trumpa. "Wyjątkowe działania na rzecz pokoju"
FIFA nagrodziła Donalda Trumpa. "Wyjątkowe działania na rzecz pokoju"
Pentagon stawia ultimatum Europie? Padła konkretna data
Pentagon stawia ultimatum Europie? Padła konkretna data
"Jak kadr z filmu kryminalnego". Pokazali, co znaleźli w lesie
"Jak kadr z filmu kryminalnego". Pokazali, co znaleźli w lesie
Katastrofalne skutki cyklonu na rajskiej wyspie. Wciąż szukają 214 osób
Katastrofalne skutki cyklonu na rajskiej wyspie. Wciąż szukają 214 osób
Drony nad bazą atomowych okrętów podwodnych. Francuskie wojsko otworzyło ogień
Drony nad bazą atomowych okrętów podwodnych. Francuskie wojsko otworzyło ogień
Dwulatek wpadł do szamba. Teraz szpital przekazał dobre wieści
Dwulatek wpadł do szamba. Teraz szpital przekazał dobre wieści
Krzyżówka z wiedzy ogólnej. Tylko mistrz odkryje wszystkie hasła
Krzyżówka z wiedzy ogólnej. Tylko mistrz odkryje wszystkie hasła
Rodzinny spacer zmienił się w dramat. Dzieci pochylały się nad ojcem
Rodzinny spacer zmienił się w dramat. Dzieci pochylały się nad ojcem