Astronauta czy kosmonauta? Językoznawczyni wyjaśnia różnice
Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski jest astronautą czy kosmonautą? Prof. Katarzyna Kłosińska z Uniwersytetu Warszawskiego podkreśla, że sprawa jest złożona, ale słów można używać zamiennie.
Sławosz Uznański-Wiśniewski astronautą czy kosmonautą?
Najważniejsze informacje
- Sławosz Uznański-Wiśniewski odbył lot w kosmos, co wywołało dyskusję o terminologii.
- Prof. Katarzyna Kłosińska wyjaśnia, że słowa astronauta i kosmonauta są synonimami.
- Różnice w użyciu tych terminów mają historyczne korzenie.
Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmos wzbudził ogromne zainteresowanie. Nazwisko naukowca było odmieniane przez wszystkie przypadki. Wątpliwości wielu wzbudziła terminologia używana do opisania jego profesji. Czy jest on astronautą, czy kosmonautą? Prof. Katarzyna Kłosińska z Uniwersytetu Warszawskiego w rozmowie z Polską Agencją Prasową podkreśliła, że oba terminy można stosować zamiennie.
TYLKO U NAS! Jan Lubomirski-Lanckoroński o tradycjach świątecznych w rodzinie. "Mamy rzecz, za którą byliśmy napiętnowani"
W mediach często podkreśla się, że różnice między tymi słowami sięgają czasów zimnej wojny. Wówczas kosmonauta odnosił się do lotników radzieckich, a astronauta do amerykańskich. Jednak, jak zauważa prof. Kłosińska, sprawa jest bardziej złożona.
Dawniej mówiło się kosmonauta, teraz mówi się astronauta. Moim zdaniem nie ma problemu, aby używać tych słów zamiennie – wyjaśniła językoznawczyni.
Kosmonauta czy astronauta?
Słowo astronauta ma swoje korzenie w literaturze science fiction. Pojawiło się w powieści Percy’ego Grega z 1880 r. Natomiast kosmonauta, choć kojarzony z Rosją, po raz pierwszy został użyty we Francji w latach 30. ubiegłego wieku.
Wyraz kosmonauta natomiast, wbrew pozorom, nie powstał w Związku Radzieckim lecz we Francji. Po raz pierwszy użyto go w latach 30. XX wieku w czasopiśmie »Les problemes de la Cosmonautique«, a do jego upowszechnienia przyczynili się Rosjanie w pamiętnym roku 1961. Istotnie, wówczas walka o przestrzeń kosmiczną objęła także język – do radzieckich statków kosmicznych wsiadali kosmonauci, a do amerykańskich astronauci - opisuje dr Kłosińska.
Oba terminy odnoszą się w istocie do tego samego — do osób podróżujących w przestrzeni kosmicznej. Różnice w ich użyciu wynikają głównie z historycznych kontekstów kulturowych.
Kosmonauta to – zgodnie z etymologią – ktoś, kto podróżuje w przestrzeni pozaziemskiej, a astronauta to ten, kto podróżuje wśród gwiazd. Jako że przestrzeń pozaziemska to przestrzeń międzygwiezdna, oba słowa odnoszą się do tego samego. Różni je tylko to, że jedno upowszechniło się w krajach byłego bloku komunistycznego, a drugie – w USA i krajach zachodnich - puentuje językoznawczyni.
