Sprawdzamy pogodę dla Ciebie...
Rafał Strzelec
Rafał Strzelec | 
aktualizacja 

Rekordowy rok. Ekspert wskazuje skutki. "Wielu się z tego śmieje"

77

Globalna temperatura w 2024 roku przekroczyła 1,5 st. C powyżej poziomu z okresu przedindustrialnego. To oznacza, że był to najgorętszy rok w historii pomiarów. - Nie jesteśmy kompletnie na to przygotowani - mówi o tempie zmian klimatu prof. Szymon Malinowski w rozmowie z o2.pl i wskazuje na to, co dzieje się tu i teraz w Polsce, czyli m.in. powodzie i efekty niedawnych sztormów na Bałtyku.

Rekordowy rok. Ekspert wskazuje skutki. "Wielu się z tego śmieje"
Prof. Szymon Malinowski o rekordowej temperaturze w 2024 roku (NOAA, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Wrocławski, noaa.gov)

Badacze z Copernicus Climate Change Service potwierdzili, że 2024 rok był najcieplejszym w historii pomiarów. Średnia globalna temperatura przekroczyła 1,5 st. C powyżej poziomu z okresu przedindustrialnego. To pierwsza taka sytuacja. Zdaniem naukowców kluczowy w tym przypadku jest czynnik ludzki. Chodzi o emisję gazów cieplarnianych i aerozoli.

Z perspektywy naukowca 1,5 stopnia Celsjusza nie ma żadnego znaczenia. Ma natomiast z punktu widzenia polityczno-społecznego, bowiem zgodziliśmy się w Paryżu na pewne ograniczenia wzrostu temperatury. Każdy jej wzrost, a następuje on coraz szybciej, niesie ze sobą bardzo niekorzystne skutki dla nas, ekosystemu, gospodarek. Półtora stopnia jest czerwoną linią, którą przekroczyliśmy - mówi w rozmowie z o2.pl. prof. Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego, przewodniczący Komitetu ds. Kryzysu Klimatycznego PAN.

Jak dodaje, w związku ze zmianami klimatu wiele procesów na Ziemi przebiega w zupełnie inny sposób niż dotychczas.

Przyzwyczailiśmy się do tego, że my zmieniamy się szybko, a świat w ogóle. Teraz sytuacja jest odwrotna. Nie jesteśmy kompletnie na to przygotowani - mówi ekspert.
Trwa ładowanie wpisu:twitter

Rok 2024 najcieplejszy w historii pomiarów. Oto skutki

Prof. Malinowski wskazuje, że w związku ze wzrostem globalnej temperatury dochodzi do zjawisk, które nigdy wcześniej nie miały miejsca.

Nasza powódź jest najlepszym przykładem. Do tej pory nie było powodzi we wrześniu. Pożary w Kalifornii też odbywały się latem i jesienią. Teraz powinno tam padać i być wilgotno - mówi prof. Malinowski, nawiązując do wydarzeń z ostatnich miesięcy.

Według raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej, który podsumowuje badania narodowych i uniwersyteckich organizacji śledzących zmiany temperatury globalnej, ocieplenie wynosi 1,55 stopnia. Zdaniem naszego rozmówcy, jeśli nie dojdzie do gwałtownej zmiany postawy polityków i społeczeństw, wzrost temperatury przyspieszy.

Za globalnym ociepleniem stoi nierównowaga energetyczna planety. Ziemia emituje w kosmos mniej, niż absorbuje. Podobnie jak chłodnica w silniku – kiedy się zatyka, silnik zaczyna się przegrzewać. W pewnym momencie zmienia się jego stan – on się psuje. My podkręciliśmy zapłon w silniku, zmieniliśmy ilość aerozoli w atmosferze, czym wpłynęliśmy na warunki jego pracy. Podobnie z atmosferą - zmieniając jej skład, wpływamy na podstawowe obiegi w przyrodzie, które dotyczą bezpośrednio nas - dodaje ekspert.
Rozkład wzrostu temperatury na świecie
Rozkład wzrostu temperatury na świecie (noaa.gov, NOAA)

Problemy z wodą - obszary, na których nie da się żyć

W związku ze wzrostem temperatury na Ziemi mogą występować obszary, w których nie da się funkcjonować. Chodzi między innymi o Afrykę czy Bliski Wschód, gdzie deficyt wody i skrajne susze mogą sprawić, iż wiele osób zdecyduje się na migrację w kierunku bardziej umiarkowanych stref klimatu. Problem w tym, że nawet w południowej części Europy temperatura latem już teraz bywa nie do zniesienia. Dochodzi tam również do niszczycielskich pożarów.

Wiemy, jakie są nam potrzebne warunku do życia. Jesteśmy stałocieplni, aby nasze organizmy dobrze działały w niskich temperaturach. Przy wysokich funkcjonują stosunkowo kiepsko. Mnóstwo naszych przystosowań po prostu nie występuje naturalnie. Musimy się więc przystosowywać sztucznie, co generuje duże zużycie energii, a co za tym idzie paliw, zasobów, materiałów. Przykładem są MŚ w Katarze, gdzie konieczne było zastosowanie środków technicznych, aby zawody mogły zostać w ogóle rozgrywane, nie licząc się z kosztami i wymaganiami środowiskowymi - mówi prof. Malinowski.

Wzrost poziomu mórz i oceanów. Ekspert mówi o Polsce

Nasz rozmówca wskazuje także na inny problem, z którego powagi nie wszyscy zdają sobie sprawę - wzrost poziomu mórz i oceanów. Przykładem są choćby efekty tegorocznych sztormów na Bałtyku.

Wiele osób się z tego śmieje. W tej chwili mamy wzrost na poziomie 5 mm rocznie. Wydawałoby się, że to niedużo, ale przy umiarkowanym sztormie kilka dni temu mieliśmy solidne podtopienia na wybrzeżu. To nie był rekordowy sztorm - dodał nasz rozmówca.

Profesor Malinowski zwraca też uwagę na kolejny aspekt.

Pożary w Los Angeles i powodzie w Polsce mają podobne źródła. Budowaliśmy domy w miejscach, gdzie zagrożenie istnieje. Jeżeli będziemy planować infrastrukturę pod warunki przeszłe, a nie przyszłe, dodatkowo nie nakładając na siebie żadnych ograniczeń, pozostaniemy w ślepym zaułku - wieszczy ekspert.
Trwa ładowanie wpisu:twitter

Wzrost globalnej temperatury. Profesor mówi, komu przekazać dopłaty

Zdaniem prof. Malinowskiego dotychczasowe działania podjęte w związku z globalnym ociepleniem są nieefektywne i wycinkowe. Uważa, że zamiast skupić się na redukcji emisji, politycy wyznaczają cele poboczne. - To kompletnie niezrozumiałe. Z jednej strony ograniczamy emisję, ale nie ograniczamy innych materiałów nacisku na przyrodę - uważa ekspert. Wskazuje jedno z rozwiązań, jakie jego zdaniem powinno zostać wdrożone.

Powinniśmy dopłacać do oszczędności energii, a nie do jej produkcji. Jak podaje MFW, dopłaty do energii i paliw kopalnych to 7 proc. globalnego PKB. Płacimy 7 procent z naszych podatków, aby pogarszać sytuację, pompując pieniądze w działania, które nie prowadzą do poprawy sytuacji - wskazuje prof. Malinowski.

Profesor Szymon Malinowski zajmuje się popularyzowaniem wiedzy o nachodzących zmianach klimatycznych. Jest jednym z założycieli portalu naukaoklimacie.pl i współautorem książki "Nauka o klimacie".

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Które z określeń najlepiej opisują artykuł:
Wybrane dla Ciebie
Wyniki Lotto 10.02.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Lotnisko w Brukseli czeka paraliż. W Belgii szykują strajk generalny
Norwegia: 27 tys. łososi "zwiało" z hodowli. Mogą zagrozić ekosystemowi
Związek Podhalan murem za tradycyjnym konnym transportem do Morskiego Oka
Blisko dramatu pod Toruniem. Naładowana naczepa odczepiła się od ciągnika
Piłkarz skandalista odnajduje się w nowym kraju. Wiadomo, po co schodzi do baru
Niebezpieczne gryzaki dla psów. Powodują "syndrom wilkołaka"
To nie jest kraj dla naukowców. Coraz więcej osób wyjeżdża
Jest gwiazdą NBA, a płakał przed bankomatem
Tragiczny wypadek autobusu w Gwatemali. Ponad 30 ofiar
Odważna deklaracja mistrzyni świata. Mówiła wprost o orientacji
Turniej WTA w Dausze. Świątek lekką ręką awansowała do trzeciej rundy
Przejdź na
Oferty dla Ciebie
Wystąpił problem z wyświetleniem strony Kliknij tutaj, aby wyświetlić