Od pucybuta do „króla futbolu”. 85. rocznica urodzin Pelego

• Edson Arantes do Nascimento, znany jako Pele, urodził się 23 października 1940 r. w Tres Coracoes.
• Z reprezentacją Brazylii zdobył trzy tytuły mistrza świata i strzelił 77 goli w 91 meczach.
• Zmarł 29 grudnia 2022 r.; informacje o jego karierze i życiu przypomina PAP.

Pele praktycznie od urodzenia związany był z piłką nożną. Jego ojciec był napastnikiem, którego karierę przerwała kontuzja i był jego pierwszą inspiracją. Młody Edson zarabiał jako pucybut w Bauru, zanim trafił do juniorski zespołu Bauru Athletic Club. Jak podaje PAP, zauważył go były piłkarz Santosu Waldemar de Brito, który otworzył mu drogę do wielkiej kariery.

W 1956 r. nastoletni Pele dołączył do Santosu i przez kolejne lata stał się twarzą klubu. Już w 1958 r., mając 17 lat, pojechał na mundial do Szwecji. Początkowo zmagał się z urazem i nie grał w podstawowym składzie, ale w ćwierćfinale z Walią zdobył kluczowego gola. W półfinale strzelił Francji trzy bramki, a w finale dorzucił dwa trafienia przeciwko Szwecji.

Triumf w 1958 r. otworzył nowy rozdział. Kolejne mistrzostwa przyniosły kontuzje i brutalne faule rywali, przez które Brazylia w 1966 r. nie wyszła z grupy. W 1970 r. Pele wrócił na szczyt: Brazylia wygrała 4:1 z Włochami, a on otworzył wynik finału. W mundialach zdobył łącznie 12 goli; dla kadry strzelił 77 bramek w 91 meczach w latach 1957–71.

Po niemal dwóch dekadach w Santosie, w 1975 r. podpisał kontrakt z New York Cosmos. Wraz z gwiazdami, takimi jak Franz Beckenbauer i Bobby Moore, pomagał popularyzować piłkę nożną w USA. Pożegnanie Pelego z boiskiem nastąpiło 1 października 1977 r. w barwach Santosu. Jego dorobek bramkowy według autobiografii to 1283 gole w 1367 meczach, choć inne zestawienia podają 1284 w 1356 spotkaniach.

Pele dbał o wizerunek i interesy. Stworzył buty nazwane „King”, zagrał w filmie Johna Hustona „Ucieczka do zwycięstwa” obok Bobby’ego Moore’a i Kazimierza Deyny, a w latach 1995–98 pełnił funkcję ministra sportu Brazylii. W rankingach „L’Equipe” i „World Soccer” uznawano go za sportowca i piłkarza stulecia.

Kłopoty zdrowotne nasiliły się po 2018 r., kiedy nie był w stanie polecieć na mundial do Rosji. W 2019 r. trafił do szpitala z infekcją układu moczowego, od lat żył z jedną nerką i problemami z biodrem. Utrzymywał kontakt z kibicami w mediach społecznościowych, żartując po triumfie Francji w 2018 r.: „Jak tak dalej pójdzie, będę musiał odkurzyć buty”. Ostatni raz hospitalizowano go 30 listopada 2022 roku. Zmarł 29 grudnia 2022 r.

Prywatnie trzykrotnie się żenił; w 2016 r. poślubił Marcię Cibele Aoki. W Santosie działa „Museu Pele”, które dokumentuje jego karierę i wpływ na futbol. PAP przypomina, że choć życie rodzinne bywało trudne, reputacja „króla futbolu” pozostała nienaruszona, a jego nazwisko wciąż symbolizuje brazylijską radość gry.