19.11.2015 20:40

Mroczna turystyka. Szukają wrażeń tam, gdzie cierpieli ludzie

1/12

W poszukiwaniu ludzkiej tragedii

W literaturze fachowej wskazuje się trzy funkcje turystyki: wypoczynkową, poznawczą lub specjalistyczną. Anglojęzyczne dark tourism oraz thanatourism pojawiły się pierwszy raz w piśmie "International Journal of Heritage Studies" z 1996 roku. A.V. Seaton definiując te pojęcia wskazał trzy miejsca odwiedzane przez osoby uprawiające ten typ turystyki: Muzeum Linii Maginota, Muzeum poświęcone zabójstwu JFK i Muzeum Titanika. Cztery lata później na rynku pojawiła się książka "Dark Tourism: The Attraction of Death and Disasters". W tych i wielu kolejnych publikacjach powtarza się uwaga, że źródła takich podróżniczych fascynacji tragedią ludzką sięgają daleko w przeszłość.

Na zdjęciu słynna składnica książek w Dallas. Z jej okna w 1963 roku Lee Harvey Oswald miał oddać strzały w kierunku prezydenta Johna Fitzgeralda Kennedy’ego. Dziś jest tam poświęcone zamachowi Muzeum Szóstego Piętra.

2/12

Bliskość z cierpiącymi

Nie wszystkim wystarczał kontakt z obrazem, część chciała dostarczyć silniejszych emocji i pielgrzymowała. Ludzie podróżowali więc w miejsce kaźni świętych, oglądali relikwie, chodzili po tych samych miejscach i stąpali po tych samych kamieniach. Czasem mogli dotknąć wystawionych zwłok czy fragmentów ciała.

Na zdjęciu z Filipin tłum przygląda się współczesnemu męczennikowi. W Wielki Piątek wielu jemu podobnych daje sobie przybić dłonie i stopy do desek krzyża.

3/12

Ponure muzea

Tak narodziła się mroczna turystyka. Kiedyś fascynowała nas trupia sztuka i historie cierpienia świętych, dziś zwiedzamy cmentarze, muzea Holokaustu, niewolnictwa, tortur, stare więzienia, miejsca katastrof i zabójstw.

Na zdjęciu słynna brama do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

4/12

Śmierć pod wodą

5/12

Masowy mord

6/12

Fascynacja Czarnobylem

7/12

Ślady po wojnie

Na zdjęciu powyżej Mleeta w Libanie, zbudowane i zarządzane przez Hezbollah muzeum wojny z Izraelem.

8/12

Pamiątki z tragedii

Wszystkie należą do 5 kategorii stworzonych przez wspomnianego już A.V. Seatona, a powtórzone w opracowaniu Sławoja Tanasia "Tanatoturystyka – kontrowersyjne oblicze turystyki kulturowej", w 17 zeszycie "Peregrinus Cracoviensis" z 2006 roku:

- miejsca publicznej śmierci lub miejsc będących tego świadectwem;

- miejsca, gdzie odnotowano lub odkryto fakt masowej lub indywidualnej śmierci;

- miejsca i pomniki upamiętniające zmarłych (jak pokazane na zdjęciu powyżej muzeum Strefy Zero w Nowym Jorku)

- miejsca niezwiązane bezpośrednio ze zdarzeniem, a prezentujące materialne dowody śmierci lub je inscenizujące;

- miejsca inscenizacji lub symulacji śmierci;

9/12