Przełom w teorii względności. Polak rozwiązał problem sprzed 120 lat
Profesor Maciej Dunajski – matematyk i fizyk teoretyczny z Uniwersytetu Cambridge – dokonał przełomowego odkrycia, rozwiązując jedno z najstarszych otwartych zagadnień geometrii: problem metrykowalności w zakrzywionych przestrzeniach. To wyzwanie, z którym matematycy mierzyli się od przeszło wieku, ma fundamentalne znaczenie dla rozumienia struktury czasoprzestrzeni.
Polak rozwiązał problem matematyczny sprzed 120 lat
Jak informuje twojapolonia.tvp.pl, badania profesora Dunajskiego koncentrują się na tzw. strukturach projektywnych, które opisują, jak w zakrzywionej przestrzeni poruszają się obiekty podążające najkrótszymi możliwymi ścieżkami – geodezyjnymi.
Kluczowym pytaniem jest to, czy te ścieżki można opisać przy pomocy metryki, czyli ogólnego sposobu "mierzenia odległości" w danej przestrzeni. W fizyce – zwłaszcza w ogólnej teorii względności – metryka nie jest tylko narzędziem matematycznym. To ona definiuje grawitację, a więc i losy materii oraz światła w kosmosie.
Rośnie podział w PiS? Politycy skomentowali ruch z Morawieckim
Znaczenie dla badań nad czarnymi dziurami
Zastosowania odkrycia Dunajskiego są konkretne i dalekosiężne. Dokładniejsze kryteria metrykowalności pozwalają lepiej klasyfikować rozwiązania równań Einsteina, które opisują zjawiska takie jak horyzonty zdarzeń czy fale grawitacyjne. Umożliwiają również tworzenie nowych modeli przestrzeni o kontrolowanej krzywiźnie, co z kolei przekłada się na dokładniejsze symulacje zachowania się światła i cząstek w pobliżu czarnych dziur.
Jak podkreśla twojapolonia.tvp.pl, odkrycie to łączy elegancką matematykę z obserwacyjną astrofizyką – dziedziną, w której precyzja obliczeń jest kluczowa dla interpretowania danych z radioteleskopów i detektorów fal grawitacyjnych.
Uczeń Hawkinga, współpracownik Penrose’a
Prof. Maciej Dunajski jest nie tylko wybitnym badaczem, ale także uczniem samego Stephena Hawkinga i doktorem matematyki pod opieką Rogera Penrose’a – laureata Nagrody Nobla z 2020 roku. Obecnie pracuje w renomowanym ośrodku DAMTP (Department of Applied Mathematics and Theoretical Physics) na Uniwersytecie Cambridge, a także pełni funkcję tutora akademickiego w Clare College. Jak przypomina twojapolonia.tvp.pl, wykładał również na uczelniach takich jak Princeton, Harvard czy Berkeley.
Matematyka, która opisuje Wszechświat
W swoim dorobku naukowym profesor Dunajski łączy techniki geometrii różniczkowej, twistorowej oraz układów całkowalnych – potężnych narzędzi w analizie równań pola grawitacyjnego. Jest również autorem cenionej na całym świecie monografii "Solitons, Instantons and Twistors", która prezentuje, jak matematyczne struktury mogą prowadzić do dokładnych rozwiązań w fizyce teoretycznej.
Oprócz działalności badawczej, naukowiec angażuje się również w popularyzację wiedzy. Jak podaje twojapolonia.tvp.pl, profesor często podkreśla, że geometria zakrzywionych przestrzeni to nie abstrakcja, lecz konieczność – język, bez którego nie da się opisać prawdziwej natury Wszechświata.
