Celtyckie narzędzie na Łysej Górze. Przełomowe odkrycie archeologów
Na stanowisku Łysa Góra na Mazowszu archeolodzy natknęli się na wyjątkowe znaleziska z okresu celtyckiego sprzed ok. 2800 lat. Było to możliwe dzięki badaniom prowadzonym przez Państwowe Muzeum Archeologiczne oraz Uniwersytet Warszawski. Już drugi sezon wykopalisk potwierdził, że Celtowie zasiedlali te tereny i pozostawili po sobie ślady zaawansowanej działalności kowalskiej oraz medycznej.
Narzędzie do trepanacji czaszki w osadzie celtyckiej
Najważniejsze informacje
- Unikatowe żelazne narzędzie do trepanacji czaszki w osadzie celtyckiej.
- Prace archeologiczne prowadzone na stanowisku Łysa Góra w gminie Chorzele.
- Odkrycia wskazują na wyspecjalizowanych kowali i medyków w tej społeczności.
Celtyccy specjaliści i wyjątkowe narzędzie do trepanacji
Najcenniejszym znaleziskiem ostatnich badań okazało się żelazne narzędzie chirurgiczne z IV–III w. p.n.e., służące do trepanacji czaszki. To unikat w skali europejskiej – podobne przyrządy znane są tylko z kilku stanowisk na kontynencie.
Niezwykła wieś w Polsce. Poczułam się jak w bajce
Według dr. Bartłomieja Kaczyńskiego z zespołu badawczego, początkowo nie było jasne, do czego służył odkryty przedmiot. Analiza specjalistycznej literatury dała jednak odpowiedź. "Narzędzie przypominało skalpel z ostrzem przechodzącym w kolec i miało drewnianą rękojeść" – wyjaśnia dr Kaczyński, cytowany przez "National Geographic".
Odkrycie tak wyspecjalizowanego przyrządu sugeruje, że wśród lokalnych Celtów funkcjonowali nie tylko kowale, ale i medycy parający się trepanacjami czaszki oraz ziołolecznictwem. Badacze podkreślają, że mogły to być osoby o statusie druidów, odpowiedzialne za zdrowie mieszkańców osady.
Wytapianie żelaza i zabezpieczenia osady
W północno-wschodniej części stanowiska odkryto ślady odlewnictwa żelaza. Archeolodzy natrafili na fragmenty żużli miseczkowatych, które są pozostałością procesu wytapiania, oraz niewielkie kowadło żelazne. Jak podkreśla "National Geographic", wszystko wskazuje na to, że część narzędzi była produkowana na miejscu, a wśród Celtów obecny był wyspecjalizowany kowal.
Podczas wykopalisk zarejestrowano także liczne celtyckie artefakty – w tym zapinki, grot włóczni, siekiero-ciosło czy elementy końskiej uprzęży. Udało się też odtworzyć system obronny osady. Południowa część była solidnie ufortyfikowana palisadą i fosą, natomiast północ zapewniała ochronę przed dzikimi zwierzętami.
Edukacja i nowe odkrycia na Łysej Górze
Pierwsze badania archeologiczne w tym miejscu prowadzono już w latach 70. i 80. XX wieku. Prace wznowiono w 2024 r., chcąc zabezpieczyć stanowisko i przygotować trasę edukacyjną.
Po dwóch sezonach prac oddajemy ścieżkę edukacyjną na Łysej Górze do użytku. Będzie można tam zobaczyć zabytki i na kilku tablicach poczytać o Celtach, o historii, dowiedzieć się więcej, jaka to była osada - podsumowuje dr Kaczyński, cytowany przez "National Geographic".
Źródło: national-geographic.pl
