Sekularyzacja w Polsce nabiera tempa. Młodzież odwraca się od religii

Polska od 2016 r. jest jednym z najszybciej sekularyzujących się krajów na świecie. Zjawisko to jest szczególnie widoczne wśród młodzieży, co potwierdzają najnowsze badania. Ekspertka wskazała przyczyny.

Polska wśród najszybciej sekularyzujących się krajów świataPolska wśród najszybciej sekularyzujących się krajów świata
Źródło zdjęć: © Getty Images | Jaap2
Anna Wajs-Wiejacka

Najważniejsze informacje

  • Polska od 2016 r. doświadcza szybkiej sekularyzacji.
  • Młodzież coraz mniej identyfikuje się z religią.
  • Kościół katolicki traci wpływy z powodu polityki i pandemii.

Z opublikowanego w Nature Communications badania prof. Joerga Stolza z Uniwersytetu w Lozannie wynika, że młodsze pokolenia na całym świecie coraz bardziej dystansują się od religii. Naukowcy przeanalizowali różnice w podejściu do wiary pomiędzy grupami wiekowymi i odkryli, że globalnie młodzież wykazuje znacznie mniejsze zaangażowanie religijne niż osoby starsze.

Najbardziej wyraźne różnice zaobserwowano jednak w Polsce. To właśnie tutaj rozbieżności międzypokoleniowe w religijności okazały się największe — zarówno pod względem uczestnictwa w praktykach religijnych, znaczenia religii w codziennym życiu, jak i poczucia przynależności do wspólnoty wyznaniowej.

Rzeczywiście, Polska wydaje się teraz najszybciej sekularyzującym się krajem na świecie – powiedział w rozmowie z Polską Agencją prof. Stolz. W jego ocenie ma to związek z faktem, że nasz kraj bardzo szybko się modernizuje, następuje znaczący rozwój gospodarczy i technologiczny. - To prowadzi do sekularyzacji i przekłada się na różnice międzypokoleniowe w podejściu do religii – dodał badacz.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Duchowny ma cztery zasady dla Kościoła. "Coś, co niszczy religię"

Jednak jak podkreśla prof. Katarzyna Zielińska z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polska wciąż pozostaje w tyle za Europą Zachodnią, jeśli chodzi o ogólny poziom sekularyzacji. -  Polska nadal jest znacznie bardziej religijna niż większość innych krajów europejskich. Mamy więc spóźnioną trajektorię przemian dotyczących sekularyzacji – zwróciła uwagę ekspertka.

Przyczyny sekularyzacji

Prof. Zielińska wskazuje, że w ostatniej dekadzie obserwujemy w naszym kraju przyspieszoną sekularyzacją w Polsce. Jak wskazała szczególnie w okresie rządów Zjednoczonej Prawicy (2015–2023) doszło do wyraźnego upolitycznienia Kościoła. Jak zaznacza ekspertka, duchowieństwo coraz częściej otwarcie wspierało partię rządzącą, występowało przeciwko społeczności LGBT+ i było kojarzone z zaostrzeniem prawa aborcyjnego. W efekcie społeczne zaufanie do Kościoła gwałtownie spadło – szczególnie wśród młodych.

Nie jest to jedyny powód. Od Kościoła odchodzą oburzenie nadużyciami kościelnych hierarchów. - Wiele zaangażowanych religijnie osób może uważać, że Kościół nie wypełnia swojej misji – oceniła badaczka. Zdaniem badaczki, proces sekularyzacji jest ściśle powiązany ze zmianami społecznymi, jakie zachodzą w ostatnich dekadach. Jednym z istotnych czynników jest przekształcenie tradycyjnych ról płciowych oraz coraz większa aktywność kobiet na rynku pracy. Kolejnym istotnym aspektem jest erozja klasycznego modelu religijnej socjalizacji.

Prof. Zielińska podkreśla, że trudno przewidzieć, czy poziom sekularyzacji w Polsce dorówna krajom Europy Zachodniej. Kluczowe będą reakcje Kościoła na zmiany społeczne oraz sytuacja międzynarodowa – zwłaszcza wojna za wschodnią granicą. W kryzysach religia często zyskuje na znaczeniu, gdy ludzie szukają poczucia bezpieczeństwa.

Wybrane dla Ciebie
Szedł obok placu zabaw. Nagle taki widok. "Prawdziwy hit sezonu"
Szedł obok placu zabaw. Nagle taki widok. "Prawdziwy hit sezonu"
Brutalny atak na właściciela kebabu w Głogowie. Sprawcy usłyszeli wyroki
Brutalny atak na właściciela kebabu w Głogowie. Sprawcy usłyszeli wyroki
Premier Indii mówił o pokoju. Spójrzcie na twarz Putina
Premier Indii mówił o pokoju. Spójrzcie na twarz Putina
Pojawił się w centrum Wrocławia. Kierowcy musieli omijać go łukiem
Pojawił się w centrum Wrocławia. Kierowcy musieli omijać go łukiem
Portugalia zaostrza przepisy deportacyjne dla nielegalnych imigrantów
Portugalia zaostrza przepisy deportacyjne dla nielegalnych imigrantów
8 miliardów funtów na wsparcie Ukrainy? Brytyjczycy mają plan
8 miliardów funtów na wsparcie Ukrainy? Brytyjczycy mają plan
Miał już dość. Ujęcie sprzed Lidla. Wywiesił karteczkę
Miał już dość. Ujęcie sprzed Lidla. Wywiesił karteczkę
Wyż z Rosji nadal nad Polską. Należy spodziewać się opadów
Wyż z Rosji nadal nad Polską. Należy spodziewać się opadów
Zaginęła 15-latka z Konstantynowa Łódzkiego. Jest nowy trop
Zaginęła 15-latka z Konstantynowa Łódzkiego. Jest nowy trop
Granica z Białorusią. Przedłużono strefę buforową
Granica z Białorusią. Przedłużono strefę buforową
Mikołaje okładali się przy owocach. Sceny w sklepie w Baku
Mikołaje okładali się przy owocach. Sceny w sklepie w Baku
Od ofiary do oszustki. Emerytka zamieszana w przekręt na 1,4 mln zł
Od ofiary do oszustki. Emerytka zamieszana w przekręt na 1,4 mln zł