Miasto skrywało skarby faraonów. Kataklizm uwięził je w morzu

Archeolodzy dotarli do spoczywającej w wodach Morza Śródziemnego starożytnej świątyni boga Amona. Budynek, zniszczony przez kataklizm w połowie II wieku p.n.e., skrywał bezcenny skarb faraonów.

Egipska świątynia Amona w podwodnym TonisEgipska świątynia Amona w podwodnym Tonis
Źródło zdjęć: © Hilti Foundation | Christoph Gerigk

Tonis jest legendarnym miastem, które zniknęło z powierzchni ziemi. Grecy nazywali je Heraklejonem i przez kilkaset lat uważali za największy port morski starożytnego Egiptu.

Katastrofa w starożytnym Tonis

Status ten Tonis zaczęło tracić dopiero za czasów Aleksandra Wielkiego. Wtedy w jego pobliżu powstała Aleksandria, ale dzieła zniszczenia dokonało Morze Śródziemne.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Po raz pierwszy wkroczyło ono do miasta w postaci trzęsieni ziemi w II wieku p.n.e. Wywołało ono potężne fale pływowe, a woda zatopiła wtedy rozciągający się na 110 km obszar Delty Nilu.

W wyniku tych wydarzeń miasto Tonis zostało zniszczone. Powódź nie tylko zdewastowała jego infrastrukturę: ponad połowa jego zabudowań została zepchnięta w morskie głębiny i nigdy z nich nie wydobyła.

Pozostałości miasta zniknęły ostatecznie pod wodą w VIII wieku i w takim stanie pozostawało ono legendą aż do 2000 roku. Wtedy na ruiny starożytnego portu trafili podmorscy archeolodzy, którzy badają ten obszar do dziś.

Poszukiwania w zatopionym Tonis

Podwodne ruiny chroni bowiem nie tylko słona woda. Miasto osłania też gruba na kilka metrów warstwa mułu, a badający je archeolodzy muszą korzystać ze sprzętu radarowego, zdolnego do pracy pod wodą.

Z takim zaopatrzeniem udali się ku południowej części miasta. Morze uwięziło ją w głębinach już ponad 2 tys. lat temu i jej poznanie jest szczególnie skomplikowane.

Okazało się, że ekspedycja była warta trudu. Pokryte mułem, potężne bloki są pozostałością świątyni Amona.

Skarby faraonów strzeżone przez Amona

Bóg ten był uosobieniem życiodajnych elementów natury. Władał powietrzem i wiatrem, a swoje zadowolenie objawiał obfitymi plonami oraz płodnością zwierząt i ludzi.

W portowej świątyni można więc było liczyć na dary dziękczynne, stanowiące rękojmię dobrych kontaktów. Łaskawy Amon dostawał w Tonis wszystko, co najlepsze, i to na niebywałą skalę.

New discoveries off Egyptian coast reveal ‘treasures and secrets’

Na tamtejszy skarb składa się liczna złota biżuteria, srebrne instrumenty muzyczne oraz naczynia z cennego alabastru. Według badaczy portową świątynię musieli odwiedzać egipscy władcy.

Grecka świątynia w egipskim porcie

Drogocenne przedmioty nie są jedyną wydartą morzu tajemnicą starożytnego miasta. W pobliżu pozostałości świątyni Amona archeolodzy natknęli się także na sanktuarium greckiej bogini Afrodyty.

Znalazły się tam przedmioty z brązu oraz ceramika, ale sam kult Afrodyty oznacza coś jeszcze. W egipskim Tonis Grecy byli na tyle zadomowieni, że mieszkali tam na stałe.

Według archeologów działo się tak za czasów faraonów z dynastii Saitow (w latach 664–526 p.n.e.), a przybysze z Peloponezu nie bywali tam wtedy tylko dla handlu. W Morzu Śródziemnym spoczywają także pozostałości greckiego uzbrojenia. Grecy pracowali dla Egipcjan także jako najemnicy i to bardzo istotni.

Bronili wrót egipskiego królestwa, zajmując się ochroną najważniejszego szlaku handlowego owych czasów. Strzegli między innymi Konopskiej Odnogi Nilu.

Zanikła ona w okresie Bizancjum, ale w okresie swojej świetności była jednak szeroka na dwa metry i głęboka na pięć metrów. Stanowiła najwygodniejszą drogę żeglugową, pozwalającą na transport towarowy pomiędzy Egiptem, a basenem Morza Śródziemnego.

Wybrane dla Ciebie
Wyniki Lotto 27.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 27.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Morze w Walii wyrzuciło je na brzeg. Jest ich ponad 400
Morze w Walii wyrzuciło je na brzeg. Jest ich ponad 400
Polacy usłyszeli wołanie o pomoc w Tatrach. Węgier utknął na skale
Polacy usłyszeli wołanie o pomoc w Tatrach. Węgier utknął na skale
Włochy. Turyści dręczą rzadką fokę. Ekspert alarmuje
Włochy. Turyści dręczą rzadką fokę. Ekspert alarmuje
Opuścił ośrodek dla seniorów. Szukało go 60 osób
Opuścił ośrodek dla seniorów. Szukało go 60 osób
Sztorm uderzył w Szwecję. Jedna ofiara śmiertelna i wiele zniszczeń
Sztorm uderzył w Szwecję. Jedna ofiara śmiertelna i wiele zniszczeń
"To cud, że ten pies żyje". Dramatyczna akcja ratunkowa na Wiśle
"To cud, że ten pies żyje". Dramatyczna akcja ratunkowa na Wiśle
Strażak zmarł w drodze na akcję. "90 minut walki"
Strażak zmarł w drodze na akcję. "90 minut walki"
Silne trzęsienie ziemi na Tajwanie. Trwa szacowanie strat
Silne trzęsienie ziemi na Tajwanie. Trwa szacowanie strat
W środku dnia podeszły pod domy. Niezwykłe nagranie
W środku dnia podeszły pod domy. Niezwykłe nagranie
Radiowóz zderzył się z osobówką w Kielcach. Policjant trafił do szpitala
Radiowóz zderzył się z osobówką w Kielcach. Policjant trafił do szpitala
Cyberatak sparaliżował Kuaishou. Boty zalały transmisje w Chinach
Cyberatak sparaliżował Kuaishou. Boty zalały transmisje w Chinach