25 lat temu odszedł Jerzy Giedroyc. Był twórcą "Kultury"

14 września 2000 roku, dokładnie 25 lat temu, zgasło jedno z najważniejszych świateł polskiej myśli emigracyjnej – w Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Jerzy Giedroyc, założyciel i redaktor legendarnej "Kultury". Jego pismo stało się duchowym centrum niezależnej polskiej kultury i polityki.

Jerzy GiedroycJerzy Giedroyc
Źródło zdjęć: © YouTube
Anna Wajs-Wiejacka

Najważniejsze informacje

  • Jerzy Giedroyc zmarł 14 września 2000 roku.
  • Był założycielem i redaktorem "Kultury".
  • Czasopismo miało kluczowy wpływ na politykę wschodnią Polski.

Jerzy Giedroyc, urodzony w 1906 roku w Mińsku, był postacią niezwykle ważną dla polskiej emigracji. Jego czasopismo "Kultura", wydawane w Maisons-Laffitte pod Paryżem, stało się centrum myśli politycznej i kulturalnej poza granicami Polski. Giedroyc poświęcił swoje życie na rzecz działalności politycznej i kulturalnej, co miało ogromny wpływ na polską scenę po 1989 roku.

Jak przypomina Polska Agencja Prasowa, "Kultura" była nie tylko miejscem publikacji ważnych dzieł literackich, ale także platformą dla dyskusji o przyszłości Polski. Czasopismo odegrało kluczową rolę w kształtowaniu polityki wschodniej kraju, promując idee pojednania z sąsiadami na wschodzie, takimi jak Ukraina, Litwa i Białoruś.

Giedroyc rozpoczął swoją karierę jako redaktor w latach 30. XX wieku. Po wybuchu II wojny światowej, jego życie zawodowe przeniosło się na Bliski Wschód, a później do Londynu. W 1946 roku, na polecenie generała Andersa, założył Instytut Literacki, który stał się fundamentem dla "Kultury".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

WP News wydanie 11.09

Moja aktywność wydawnicza, zarówno przed wojną jak i dzisiaj, wynika tylko z ambicji działania politycznego — mówił o sobie Giedroyc, podkreślając swoje zaangażowanie w sprawy polityczne, a nie ideologiczne. Jego życie osobiste często ustępowało miejsca pracy, co sam przyznawał w rozmowach z czytelnikami. Sam określał siebie "zwierzęciem politycznym".

Krytyka i niezależność

Po 1989 roku Giedroyc nie odwiedził Polski, krytykując rządy III RP za partyjne konflikty. Odmówił przyjęcia Orderu Orła Białego, trzymając się zasady nieprzyjmowania odznaczeń państwowych. Jego praca, choć niewdzięczna, była dla niego misją, której poświęcił całe życie.

Tak się składa, że praca dla Polski, której ostatecznie poświęciłem swoje życie, jest pracą niewdzięczną – mówił w czacie przeprowadzonym przez dziennikarzy Onetu 11 sierpnia 2000 roku.
Wybrane dla Ciebie
Wygrała 120 mln euro. Większości już nie ma. Zaskakujące, co zrobiła
Wygrała 120 mln euro. Większości już nie ma. Zaskakujące, co zrobiła
Jechał rowerem. I nagle coś takiego. "Kaptur, słuchawki"
Jechał rowerem. I nagle coś takiego. "Kaptur, słuchawki"
Zacznie się 8 grudnia. Niż w drodze do Polski
Zacznie się 8 grudnia. Niż w drodze do Polski
Wielka ewakuacja w Wielkiej Brytanii. Zatrzymano dwóch Polaków
Wielka ewakuacja w Wielkiej Brytanii. Zatrzymano dwóch Polaków
Amerykanie mają dość. Sondaż mówi wszystko
Amerykanie mają dość. Sondaż mówi wszystko
Zobaczył karteczkę. Wściekł się. "To jest nielegalne"
Zobaczył karteczkę. Wściekł się. "To jest nielegalne"
Skandal w szkole. Młodzi Austriacy zrobili taką budowlę
Skandal w szkole. Młodzi Austriacy zrobili taką budowlę
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Wigilia 2025 wolna nie dla wszystkich. Sprawdź zawody
Wigilia 2025 wolna nie dla wszystkich. Sprawdź zawody
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?