Roślinne źródła białka — jak zbilansować dietę bezmięsną?

Dla osób, które przechodzą na diecie wegetariańską lub próbują ograniczyć spożycie mięsa, znalezienie alternatywnych źródeł białka może być trudne. Produkty bogate w białko powinny stanowić podstawę bezmięsnej diety. Aby białko roślinne było pełnowartościowe, musi zawierać odpowiednie proporcje aminokwasów. Które produkty są źródłem roślinnego białka i jak je łączyć?

Roślinne źródła białka - w jakich produktach są?Roślinne źródła białka są na wyciągnięcie ręki. To m.in. w produktach zbożowych, strączkach czy produktach sojowych znajduje się roślinne białko.
Źródło zdjęć: © Adobe Stock

Rola białka w diecie

Diety roślinne są coraz popularniejsze z wielu przyczyn. To korzyści nie tylko zdrowotne, ale także środowisko, ponieważ branża mięsna w ogromnym stopniu przyczynia się do emisji dwutlenku węgla. Dla wielu osób zainteresowanych dietą bezmięsną problem dostarczania odpowiednich ilości białka jest istotną przeszkodą, która często determinuje to, czy są w stanie całkowicie zrezygnować z mięsa. 

Białko odgrywa bardzo ważną rolę w naszych organizmie. Jest potrzebne, by pełnić funkcje budulcowe takie jak udział w odbudowie zniszczonych komórek oraz tkanek. Białko bierze udział także w reakcjach odpornościowych poprzez wytwarzanie przeciwciał, a także jest składnikiem hormonów. 

Tłumy w polskim mieście. Rzeka ludzi na ulicach

Czym są pełnowartościowe białka roślinne?

Białka składają się z aminokwasów, które można podzielić na endogenne, czyli takie, które są wytwarzane przez nasz organizm oraz egzogenne, które muszą być dostarczone z dietą. Niestety nie jesteśmy w stanie ich syntetyzować, stąd konieczność spożywania produktów bogatych w białko. Pełnowartościowe białko wyróżnia się tym, że zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy we właściwej ilości. Roślinne źródła białka to m.in. rośliny strączkowe, zboża, soja czy nasiona. Czy jednak roślinne białko może być pełnowartościowe? Jak najbardziej, jednak trzeba być świadomym, jak łączyć produkty stanowiące źródło białka roślinnego o wysokiej przyswajalności. 

Zastąpienie nawet części produktów pochodzenia zwierzęcego roślinnymi źródłami białka jest zalecane nawet dla tych, którzy nie chcą rezygnować z mięsa, ponieważ taka zmiana pozytywnie wpływa na zdrowie i może zapobiegać wielu chorobom (cukrzyca, otyłość czy choroby sercowo-naczyniowe). 

Warzywa takie jak strączki to cenne źródło białka roślinnego.
Warzywa takie jak strączki to cenne źródło białka roślinnego. © Adobe Stock

Białko roślinne kontra białko z mięsa — które jest lepiej przyswajalne?

Białko roślinne jest nieco gorzej przyswajalne niż białko zwierzęce. To drugie zawiera pełen zestaw aminokwasów, a białko roślinne sporo błonnika pokarmowego oraz kwasu fitynowego, które utrudniają wchłanianie białka. W zależności od tego, jaki produkt będzie analizowany, przyswajalność białka roślinnego jest niższa od zwierzęcego od 10 proc. do 40 proc. Największą przyswajalnością może pochwalić się soja, która wynosi około 90 proc., czyli tyle, co kurczak. 

Ze względu na to, że białko roślinne nie zawiera kompletnej ilości aminokwasów egzogennych lub zawiera je w niewystarczającej ilości, powinno się łączyć produkty w taki sposób, by dostarczać wszystkie aminokwasy w odpowiednich ilościach. Co warto podkreślić, nie oznacza to, że białko roślinne jest mniej wartościowe od białka pochodzenia zwierzęcego. 

Aby dostarczyć aminokwasów w odpowiedniej ilości, należy łączyć produkty zbożowe z produktami mlecznymi, a jeśli jest się na diecie wegańskiej, zboża należy łączyć z roślinami strączkowymi. Aminokwasy w takim zestawieniu się uzupełniają, co daje możliwość przyswojenia całej niezbędnej ilości. 

Jakie produkty stanowią najlepsze roślinne źródła białka?

Roślinne białko jest zawarte w wielu produktach, które często spożywamy, a nawet nie wiemy o tym, jak cenne źródło protein stanowią. Najlepszą przyswajalnością i najwyższą zawartości białka wyróżnia się soja. Tempeh czy tofu to produkty, po które warto sięgać, by uzupełnić białko na diecie roślinnej. Innym źródłem roślinnego białką są nasiona roślin strączkowych takie jak ciecierzyca, soczewica, fasola czy zielony groszek.

Dobrym źródłem białka, które warto także łączyć z innymi produktami białkowymi takimi jak właśnie strączki, są zboża i pseudo zboża. Otręby owsiane, makaron pełnoziarnisty, kasze czy komosa ryżowa, to cenne produkty dla wegetarian i wegan. Innym źródłem białka roślinnego są orzechy i pestki, a najwyższą zawartością wyróżniają się nasiona dyni czy orzechy arachidowe. 

Wybrane dla Ciebie
Zrobił to na rondzie. "Jak dzik w żołędzie"
Zrobił to na rondzie. "Jak dzik w żołędzie"
Monitoring wszystko nagrał. Dzwoń na policję, jeśli ich znasz
Monitoring wszystko nagrał. Dzwoń na policję, jeśli ich znasz
Pojawili się na Krupówkach. Uchwyciła ich kamera
Pojawili się na Krupówkach. Uchwyciła ich kamera
Odpalili fajerwerki w domu. Strażacy ewakuowali 12 osób
Odpalili fajerwerki w domu. Strażacy ewakuowali 12 osób
Karteczka na galerii handlowej. Dosadne słowa w sylwestra
Karteczka na galerii handlowej. Dosadne słowa w sylwestra
Była godz. 14.30. Takich scen w Biedronce się nie spodziewał
Była godz. 14.30. Takich scen w Biedronce się nie spodziewał
"Człowiek na człowieku". Ogromne tłumy w Toruniu
"Człowiek na człowieku". Ogromne tłumy w Toruniu
Tragiczny wypadek w Wielkopolsce. Zginął 50-letni rowerzysta
Tragiczny wypadek w Wielkopolsce. Zginął 50-letni rowerzysta
Matka i syn zginęli w stawie. Sąsiedzi nie dowierzają
Matka i syn zginęli w stawie. Sąsiedzi nie dowierzają
Proste ciasto na pizzę. Przepis, z którego zawsze się udaje
Proste ciasto na pizzę. Przepis, z którego zawsze się udaje
5 mln wyświetleń. Auto sunęło na dachu. Szok w Turcji
5 mln wyświetleń. Auto sunęło na dachu. Szok w Turcji
Arsenal rozbił Aston Villę. Matty Cash pauzował
Arsenal rozbił Aston Villę. Matty Cash pauzował