Piłsudski na wesoło. Najlepsze karykatury z lat 20. i 30.
Wojna polsko-bolszewicka
Marszałek Józef Piłsudski i generał Józef Haller w karykaturze "Polowanie na niedźwiedzia". Rysunek został opublikowany w czasopiśmie "Mucha" w lipcu 1920 roku, czyli zaledwie miesiąc przed najsłynniejszą bitwą wojny polsko-bolszewickiej. Piłsudskiego i Hallera przedstawiono jako mocarzy skutecznie zwalczających rosyjskiego niedźwiedzia.
Zupa sejmowa
4 marca 1928 roku BBWR wygrał wybory parlamentarne, a na czele rządu ponownie stanął Piłsudski. Temu wydarzeniu poświęcona była karykatura "Starszy pan kucharz przy pracy - trzydzieści kilka ziół w jednym kociołku. To może być ładna zupa sejmowa", opublikowana w czasopiśmie "Mucha".
Kocioł parlamentarny
W marcu 1928 roku w parlamencie zasiedli przedstawiciele ponad 20 (!) ugrupowań politycznych. Stąd karykatury przedstawiające Piłsudskiego z wiadrem pełnym ryb lub gotującego zupę - ówczesny Sejm naprawdę przypominał kocioł. Wędkującego marszałka narysował Gustaw Rogalski.
Sejmowe awantury
Pierwsze posiedzenie nie obyło się bez skandalu. Wystąpienie Piłsudskiego zostało przerwane przez grupę komunistycznych posłów krzyczących: "Precz z faszystowskim rządem Piłsudskiego!". Zostali oni bezceremonialnie usunięci z sali przez służby porządkowe.
Marszałek vs. marszałek
Ze względu na zły stan zdrowia, w czerwcu 1928 roku Józef Piłsudski musiał podać swój rząd do dymisji. Po ustąpieniu niemal natychmiast zaatakował parlament, nazywając go "smrodliwą operetką" i "Sejmem ladacznic". Karykatura z marca 1929 roku przedstawia Piłsudskiego i Ignacego Daszyńskiego, ówczesnego marszałka Sejmu, który prezentuje rozpadający się już rząd w formie sękacza.
"Pocałuj mnie w..."
Karykatura Zdzisława Czermańskiego, pochodząca najprawdopodobniej z 1930 roku. Józef Piłsudski występuje na niej w towarzystwie poety Tadeusza Boya-Żeleńskiego i Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego, osobistego adiutanta. Rysunek nawiązuje do ulubionego powiedzenia wodza: "pocałuj mnie w du...", które zostało wprowadzone do polskiej literatury właśnie przez Żeleńskiego.
"Bitwa pod Grunwaldem"
W połowie lat 30. wspomniany już karykaturzysta Zdzisław Czermański postanowił skomentować międzynarodową sytuację polityczną w Europie, nawiązując do słynnego obrazu Jana Matejki. W 1933 roku na czele niemieckiego rządu stanął Adolf Hitler, a trafna karykatura Czermańskiego była w gruncie rzeczy ponurą zapowiedzią II wojny światowej.
Marszałek w ramach
"Marszałek w ramach konstytucji" - jest to rysunek Czermańskiego ze słynnego ''trzynastkowego" albumu z 1934 roku, poświęconego Piłsudskiemu. Sam marszałek polecił rozwiesić karykatury z tego albumu w Belwederze. Rysunek odnosi się do zmian w konstytucji, które chciała wprowadzić sanacja i które zwiększały zakres władzy prezydenta RP.
Zjazd najpopularniejszych ludzi w Polsce
Marszałek Piłsudski i generał Wieniawa-Długoszowski pojawili się na okładce pisma satyrycznego "Wróble na dachu" z okazji hucznych obchodów 11 listopada w 1934 roku. Rysunek przedstawiał z tabliczkę z napisem "I zjazd najpopularniejszych ludzi w Polsce". W trakcie uroczystości Piłsudski zasłabł, a wezwany z Wiednia lekarz stwierdził u niego chorobę nowotworową.
11 listopada 1934 roku
"Zjazd polskich gwiazd - najśmielsze marzenia reportera fotograficznego" - taki tytuł nosiła kolejna karykatura z "Wróbli na dachu", odnosząca się do obchodów Święta Niepodległości w 1934 roku. Na rysunku od lewej poseł PPS Herman Lieberman, wojewoda lwowski Władysław Belina Prazmowski, premier Leon Kozłowski, śpiewak Jan Kiepura, były premier Walery Sławek, wirtuoz Ignacy Jan Paderewski, były premier Aleksander Prystor, kapitan Jerzy Bajan, minister spraw zagranicznych Józef Beck, aktor Adolf Dymsza, marszałek Józef Piłsudski, generał Bolesław Wieniawa Długoszowski i prezes PSL Wincenty Witos.
Piłsudski - karykatury
Kolejna karykatura, która nawiązywała do planowanych zmian w konstytucji. Rysunek, na którym pojawia się Józef Piłsudski, premier Walery Sławek i wicemarszałek Sejmu Stanisław Car został opublikowany w piśmie satyrycznym "Wróble na dachu" w 1935 roku. Car już wtedy dążył do wprowadzenia nowej ustawy zasadniczej, jednak Piłsudski postulował dalszą, bardziej wnikliwą pracę nad nią.
Kocha, lubi, szanuje
Karykatura "... Kocha, lubi, szanuje, za to - że żartuje!..." ukazała się w piśmie "Wróble na dachu" 31 marca 1935. Przedstawiała ona premiera Leon Kozłowskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka, Walerego Sławka, marszałka Józefa Piłsudskiego i generała Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego. Pismo ukazało się tydzień po uchwaleniu przez Sejm nowej konstytucji, która oddawała najwyższą władzę w państwie w ręce prezydenta.
