#retro Amerykanie udostępnili cenne zdjęcia z Polski

Ten wiarus miał już za sobą wojnę francusko-pruską i dowodzenie wojskami inżynieryjnymi. Gdy wybuchła I wojna światowa miał 64 lata i od 4 był na emeryturze. Przywrócono go do służby i oddano pod dowództwo trzeci korpus rezerwowy Armii Cesarstwa Niemieckiego. Zasłużył się m.in. zdobywając twierdze w Antwerpii i Modlinie.

Gdy zarządzał niemiecką częścią Królestwa Polskiego, skupił się m.in. na rozbudowie Warszawy. To jego decyzją przyłączono do granic miasta ponad 80 km kwadratowych terenów podmiejskich (powierzchnia przyszłej stolicy niepodległej Polski wzrosła trzykrotnie). Dzięki niemu działać zaczęły polskojęzyczne uczelnie Uniwersytet Warszawski i Politechnika Warszawska. 10 kwietnia 1917 roku został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich, by po roku uznać zwierzchność Rady Regencyjnej nad Wojskiem Polskim. 24 października 1918 roku złożył na jej ręce urząd naczelnego dowódcy. Jego żołnierzy rozbrojono, a on sam w przebraniu uciekał do Niemiec. Krajanie, szczególnie nacjonaliści i konserwatyści niemieccy, nie darowali mu zażyłości wobec Polaków i do śmierci w 1921 roku gnębili.

Rosjanie zbudowali ją u zwężenia bagien biebrzańskich. Chroniła pobliski szlak komunikacyjny Białystok – Królewiec. Co ciekawe, pierwszą wersję twierdzy zaprojektował pochodzący z bałtyckich Niemców hrabia Eduard Totleben. Ten żołnierz-inżynier zasłynął z opracowania planu obrony Sewastopola w wojnie krymskiej.

Obrona twierdzy Osowiec przeszła do historii wojskowości. Niemcy szturmowali ją od 20 września 1914 roku dywizją piechoty, potem całym korpusem w składzie 40 batalionów piechoty. Ostrzeliwało Osowiec 68 dział. Oblężenie nic nie dawało, więc po wielu miesiącach 6 sierpnia 1915 roku Niemcy użyli gazu bojowego. Nad twierdzą Osowiec przeszła chmura gazu długości 8 km i wysokości 10 do 15 metrów. Rosjanie ponieśli olbrzymie straty, ale przetrwali atak. Wycofali się dopiero 23 sierpnia. Polacy zajęli twierdzę w lutym 1919 roku.