Diagnostyka onkologiczna w Polsce nadal kuleje. Lekarze: potrzeba pilnych zmian

Krajowa Sieć Onkologiczna, mimo krótkiego czasu funkcjonowania, już napotyka na poważne bariery, szczególnie w obszarze diagnostyki.

Przeczytaj też: Zabiegi onkologiczne od stycznia w koszyku gwarantowanych. Ekspert tłumaczy

Prof. Piotr Rutkowski, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, podczas konferencji online wskazał na kluczowe problemy, takie jak brak możliwości rozliczania badań molekularnych z krwi w trybie ambulatoryjnym oraz przesadna biurokracja.

Eksperci podkreślają, że odblokowanie finansowania i uproszczenie procedur są niezbędne. Wprowadzenie jednoczasowego skierowania na badania patomorfologiczne i molekularne oraz przywrócenie akredytacji dla zakładów patomorfologii to kolejne kroki, które mogą poprawić sytuację. Prof. Beata Jagielska z NIO - PIB zaznaczyła, że potrzeba zmian w diagnostyce nie jest nowa, a postulaty dotyczące finansowania badań molekularnych składano już od lat.

W latach 2017-2023 w Polsce wykonano niespełna 41 tys. badań molekularnych w raku płuca, mimo że rocznie zachorowań jest ponad 22 tys. W przypadku raka jajnika sytuacja jest jeszcze bardziej niepokojąca, zaledwie 10 tys. badań BRCA1/2 wykonano przez te lata, przy średnio 4-5 tys. zachorowań rocznie.

Wiceminister zdrowia, prof. Urszula Demkow, przyznała, że zgadza się z postulatami środowiska medycznego, w tym z koniecznością rozszerzenia katalogu świadczeń o kompleksowe badanie CGP w raku jajnika. Ministerstwo Zdrowia oraz Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji dały już "zielone światło" na wprowadzenie stosownych rozporządzeń.

Beata Koń z NFZ poinformowała, że w 2023 roku z dodatkowo finansowanej diagnostyki patomorfologicznej skorzystało 14 tys. pacjentów, a w 2024 roku liczba ta wzrosła do 31 tys. Wydatki NFZ na diagnostykę molekularną wyniosły 252 mln zł, a na leki onkologiczne 6,6 mld zł.

Prof. Renata Langfort, prezes Polskiego Towarzystwa Patologów, zwróciła uwagę na konieczność lepszego finansowania diagnostyki, która jest kluczowa dla skutecznego leczenia. Obecnie badania patomorfologiczne są refundowane tylko dla pacjentów z kartą DILO i w akredytowanych ośrodkach, co ogranicza dostępność.

Dr Andrzej Tysarowski podkreślił znaczenie koordynatorów w Krajowej Sieci Onkologicznej, którzy mogą usprawnić obieg materiału między klinicystą, patomorfologiem a laboratorium molekularnym. Wskazał również na potrzebę umożliwienia rozliczania badań z materiału świeżego w trybie ambulatoryjnym, co mogłoby wyeliminować sztuczne hospitalizacje.

Przeczytaj też: Rewolucja w leczeniu nowotworów. Ekspert zabrał głos