Siatki centylowe – czym są i jak z nich korzystać?
Siatki centylowe to wykres, na który nanosi się odpowiednie pomiary: wzrost, masę ciała, oraz w przypadku niemowląt – obwód głowy. Pozioma oś na wykresie oznacza wiek dziecka, a pionowa – cechę, której rozwój chcemy przeanalizować (np. masę ciała).
Siatki centylowe to jedna z metod badania rozwoju malucha. Znajdziesz je w książeczce zdrowia dziecka. Pierwsze pomiary zostaną zaznaczone na siatkach centylowych zaraz po narodzinach dziecka, kolejne będą wykonywane przez lekarza na wizytach kontrolnych.
W warunkach domowych również możesz dokonać pomiarów i umieścić je na siatkach centylowych. Najważniejsze jest dobranie właściwej siatki – odpowiedniej do wieku i płci dziecka. Na osi poziomej odnajdź wiek, a na pionowej np. masę ciała. Kolejno prawidłowo zważ swoją pociechę i nanieś wartości na wykres. Miejsce przecięcia dwóch linii wyznaczy pozycję centylową, w której znajduje się Twoje dziecko. Jak interpretować wynik? Jeśli Twój maluch znajduje się na 75. centylu, oznacza to, że 75% jego rówieśników lub rówieśniczek waży / mierzy tyle samo lub mniej, a 25% waży / mierzy tyle samo lub więcej[1]. Regularne pomiary pozwolą ocenić, czy dana cecha rozwija się prawidłowo, np. masa ciała – gdy będzie zbyt duża, lekarz pediatra może zalecić konsultację u dietetyka.
Nadwaga i otyłość u dzieci
Nadwaga to pojęcie oznaczające nadmierną masę ciała. Nabierając kolejnych kilogramów, może ona przekształcić się w otyłość, którą już w 1974 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała za chorobę cywilizacyjną, mogącą stać się jedną z najcięższych chorób żywieniowych[2].
Jeśli zastanawiasz się, czy Twoje dziecko nie ma nadwagi lub nie cierpi na otyłość, posłuż się siatkami centylowymi. Zgodnie z definicją WHO, u niemowląt i dzieci:
• nadwagę rozróżniamy, gdy BMI (wskaźnik oceniający czy masa ciała jest odpowiednia do wzrostu) jest na 85. centylu lub wyższym, ale poniżej 95. centyla,
• otyłość rozpoznajemy, gdy wskaźnik BMI jest równy lub większy od 95. centyla[3].
Pamiętaj, że nadmierne kilogramy mogą wpłynąć negatywnie na zdrowie fizyczne dziecka, ale również na jego samopoczucie emocjonalne. Maluch z nadwagą może być wyśmiewany i nieakceptowany przez rówieśników, co może odbić się negatywnie na jego kondycji psychicznej i samoocenie. Dlatego tak ważne jest zapobieganie nadwadze dziecka już od początku jego życia.
Profilaktyka nadwagi u małych dzieci
Warto podkreślić, że niemowlęta karmione wyłącznie piersią dość rzadko cierpią na nadwagę. Wprowadzając mleko modyfikowane do diety Twojego malucha, koniecznie zwróć uwagę, aby przygotowywać je w odpowiednich proporcjach – nadmierna ilość proszku zwiększy kaloryczność pokarmu. Nie podawaj dziecku zbyt dużych porcji i nie przekarmiaj go.
Rozszerzając dietę niemowlęcia, zatroszcz się o to, aby była ona zgodna z aktualnym schematem żywienia niemowląt i małych dzieci, opracowanym przez ekspertów z Sekcji Żywieniowej Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Bardzo istotne jest dostarczanie małemu organizmowi wszystkich substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego rozwoju, w odpowiednich dla niego ilościach.
Od najmłodszych lat przyzwyczajaj dziecko do picia czystej wody. Od czasu do czasu możesz podać maluchowi sok, ale traktuj go wówczas jako słodki i sycący posiłek.
W każdym wieku bardzo istotna jest aktywność fizyczna. Małe dzieci zazwyczaj dużo się ruszają, co pozytywnie wpływa na ich zdrowie. Jeśli jednak zaobserwujesz spadek aktywności u Twojego malucha, zaproponuj mu zabawy ruchowe – wspólny spacer po domu, taniec czy proste ćwiczenia, np. podskoki.
Podsumowując…
Regularnie mierz masę i wzrost dziecka, a pomiary przekładaj na siatki centylowe. Wszelkie wątpliwości konsultuj z lekarzem pediatrą, który zinterpretuje wyniki i oceni czy rozwój danej cechy jest w normie.
Pamiętaj, że kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych rozpoczyna się już w wieku niemowlęcym.
Karmienie piersią, przy jednoczesnym wprowadzaniu pełnowartościowych produktów w odpowiednich ilościach oraz zachęcanie dziecka do aktywności fizycznej z pewnością pozytywnie wpłynie na zdrowie Twojej pociechy i zaprocentuje w przyszłości.
[1] https://www.bobovita.pl/9-12-miesiecy/artykuly/siatki-centylowe
[2] https://ncez.pl/abc-zywienia-/zasady-zdrowego-zywienia/nadwaga-i-otylosc-wsrod-dzieci-i-mlodziezy-
[3] https://www.bebiklub.pl/rozwoj-dziecka/zdrowie-dziecka/otylosc-i-nadwaga-u-dzieci-jak-leczyc
Artykuł sponsorowany Nutricia
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
