Wystarczy chwila nieuwagi, jedno kliknięcie w podejrzany link lub załącznik, by narazić firmę na poważne ryzyko: kradzież danych, blokadę systemu, wyciek informacji o klientach. W takich sytuacjach liczy się szybka, konkretna reakcja. Im wcześniej zareagujesz, tym większa szansa, że ograniczysz szkody.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak może dojść do wycieku danych?
Zagrożenia mogą mieć różną postać. Po kliknięciu w link z wiadomości e-mail może otworzyć się fałszywa strona logowania (tzw. phishing), której celem jest przechwycenie loginu i hasła.
Może też automatycznie pobrać się plik zawierający ransomware – złośliwe oprogramowanie, które zaszyfruje wszystkie pliki w komputerze i wyświetli żądanie okupu. Czasami nie dzieje się nic zaraz po kliknięciu w link, ale w tle aktywuje się szkodliwy proces: np. uruchamia się zdalny dostęp do komputera lub włącza się rejestrowanie naciśnięć klawiatury. To, że nie widać skutków od razu, nie oznacza, że zagrożenia nie ma.
Co zrobić po kliknięciu w podejrzany link?
Pierwszy krok: odłączenie sprzętu od sieci internetowej – fizycznie lub przez wyłączenie Wi-Fi. Celem jest zatrzymanie przepływu danych między twoim urządzeniem a serwerami przestępców. To może uchronić przed dalszym przejęciem danych lub rozprzestrzenianiem się złośliwego oprogramowania na inne komputery firmowe.
Drugi krok: nie loguj się do żadnych kont, nawet "dla sprawdzenia". To częsty błąd – po kliknięciu w podejrzany link wielu użytkowników wchodzi na stronę banku czy e-maila, by zobaczyć, czy wszystko działa. Jeśli twoje dane logowania zostały już przechwycone, każde kolejne logowanie zwiększa ryzyko. Poczekaj, aż będziesz korzystać z bezpiecznego, sprawdzonego urządzenia, które nie miało styczności z zainfekowanym sprzętem.
Trzeci krok: zmiana haseł, zwłaszcza jeśli używasz tego samego hasła w różnych miejscach. Ale uwaga: zrób to tylko na urządzeniu, które nie było podłączone do zaatakowanego systemu. Hasła powinny być unikalne, silne, a jeśli to możliwe – zabezpieczone dodatkowo poprzez dwuskładnikowe uwierzytelnianie.
Czwarty krok: kontakt z informatykiem – wewnętrznym lub zewnętrznym. W przypadku małych firm to może być nawet zaufany specjalista IT, który wspiera firmę doraźnie. Kluczowe jest, aby ktoś kompetentny ocenił sytuację, sprawdził system, zabezpieczył dane i podjął działania naprawcze. Zanim dotrze do ciebie specjalista, przeskanuj urządzenia za pomocą aktualnego programu antywirusowego.
Dobrą praktyką jest także zgłoszenie incydentu do odpowiednich instytucji. W Polsce działa zespół CSIRT NASK (incydent.cert.pl), który zajmuje się reakcją na cyberataki i doradza, jak postępować. Warto skorzystać z ich pomocy, szczególnie gdy nie masz dedykowanego zespołu IT.
Jeśli podejrzewasz, że twoje dane finansowe zostały naruszone, natychmiast skontaktuj się z bankiem. W przypadku poważnych naruszeń zgłoś sprawę organom ścigania.
Kliknięcie w zły link nie musi oznaczać katastrofy, jeśli wiesz, jak zareagować. Świadomość zagrożeń i szybka reakcja mogą uchronić cię przed poważnymi konsekwencjami. Pamiętaj, że ochrona danych to proces ciągły, wymagający regularnej edukacji i stosowania najlepszych praktyk w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
