Kleszczowe zapalenie mózgu. Chorych przybywa
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) staje się coraz większym problemem zdrowotnym w Polsce. Liczba przypadków wzrosła z 265 w 2019 r. do 793 w ubiegłym roku. W 2025 r. już w styczniu i lutym odnotowano 31 zachorowań. Mimo to świadomość zagrożenia wśród Polaków jest wciąż niewystarczająca.
Kleszcze coraz poważniejszym problemem
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to choroba, której można się zarazić niemal wszędzie, nie tylko w lasach. W Polsce liczba zachorowań na KZM wzrosła z 265 przypadków w 2019 r. do 793 w 2024 r. W pierwszych dwóch miesiącach 2025 r. odnotowano już 31 przypadków. Z badania „Kleszczowe zapalnie mózgu. Wiedza, praktyka i profilaktyka wśród Polek i Polaków” wynika, że choć 95,3 proc. respondentów wie o boreliozie, tylko 70,5 proc. słyszało o KZM.
Kleszcze przenoszą się na ludzi za pośrednictwem drobnych ssaków i ptaków, które żyją nie tylko w lasach, ale także w miastach, w parkach i ogródkach. Zmiany klimatyczne powodują, że kleszcze są aktywne przez cały rok. Dr inż. Anna Wierzbicka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wyjaśnia, że kleszcze giną dopiero przy temperaturze minus 35 stopni Celsjusza.
KZM przebiega dwufazowo. Początkowo objawy przypominają grypę, ale jeśli wirus dostanie się do układu nerwowego, może dojść do zapalenia opon mózgowych. Prof. Joanna Zajkowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku podkreśla, że wczesne usunięcie kleszcza chroni przed boreliozą, ale nie przed KZM, ponieważ wirus przenika do organizmu już w momencie ukąszenia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Polskie wojsko stawia na nowe technologie. "Bez wątpienia zmieni oblicze"
Szczepienia jako skuteczna ochrona
Szczepienia przeciw KZM są skuteczną metodą zapobiegania chorobie. Prof. Tomasz Sobierajski z Uniwersytetu Warszawskiego zauważa, że tylko 6,1 proc. badanych usłyszało od lekarza zalecenie szczepienia. Co więcej, 40,7 proc. nie wie o istnieniu szczepionki. Szczepienie składa się z trzech dawek, a odporność utrzymuje się co najmniej trzy lata.
Zbliżający się 30 marca Ogólnopolski Dzień Świadomości o Kleszczowym Zapaleniu Mózgu to okazja, by przypomnieć o zagrożeniu i zadbać o ochronę. Prof. Zajkowska zachęca do wizyt lekarskich i szczepień, które są teraz dostępne także w aptekach. Właściciele zwierząt domowych powinni szczególnie dbać o ochronę, ponieważ ich pupile mogą przenosić kleszcze.
Łukasz Durajski, ekspert wakcynologii, podkreśla, że szczepionka przeciw KZM jest dobrze tolerowana, a Polska jest traktowana jako kraj endemiczny, co oznacza, że przyjezdnym zaleca się szczepienie.
