Odkryto go 55 lat świetlnych od Ziemi. Krąży wokół czerwonego karła
Międzynarodowy zespół astronomów zidentyfikował brązowego karła J1446B w sąsiedztwie naszej galaktycznej okolicy. Obiekt obiega czerwonego karła i wykazuje silne wahania jasności.
Brązowy karzeł krąży wokół czerwonego — zdjęcie ilustracyjne
Najważniejsze informacje
- Odkryto brązowego karła J1446B w odległości ok. 55 lat świetlnych od Ziemi.
- Obiekt krąży wokół czerwonego karła J1446 z okresem ok. 20 lat, w dystansie 4,3 AU.
- Połączono trzy techniki: prędkości radialne (Subaru/IRD), obrazowanie (Keck) i astrometrię (Gaia).
Międzynarodowy zespół pod kierownictwem naukowców z Tokio, Northridge i Baltimore opisał obiekt J1446B jako brązowego karła o masie ok. 60 mas Jowisza. O odkryciu poinformowało Narodowe Obserwatorium Astronomiczne Japonii. Jak podaje PAP, układ znajduje się ok. 55 lat świetlnych od Ziemi, co plasuje go w relatywnie bliskim kosmicznym sąsiedztwie.
Gwiazda macierzysta, J1446, to czerwony karzeł typu M o masie ok. 0,155 masy Słońca i temperaturze 3150 K. To właśnie wokół niej J1446B okrąża orbitą trwającą ok. 20 lat, w odległości 4,3 razy większej niż dystans Ziemia–Słońce. Parametry te jednoznacznie klasyfikują towarzysza jako brązowego karła, czyli obiekt pomiędzy planetami a gwiazdami.
Wyjątkowe nagranie Polaka z kosmosu. Pokazał, jak wygląda Ziemia
Trzy techniki, jedno odkrycie
Kluczowe okazało się połączenie metod obserwacyjnych. Zespół użył precyzyjnych pomiarów prędkości radialnych instrumentem InfraRed Doppler (IRD) na ośmiometrowym Teleskopie Subaru, bezpośrednich obrazów z Teleskopu Kecka oraz astrometrii z satelity Gaia. Takie zestawienie danych pozwoliło dokładnie wyznaczyć masę i orbitę J1446B oraz potwierdzić jego naturę.
Obserwacje w podczerwieni wykazały istotne zmiany jasności brązowego karła – na poziomie ok. 30 proc. To wskazuje na możliwą aktywność atmosferyczną, np. obecność rozległych chmur lub wyraźną cyrkulację. Tak silne wahania jasności są cenną wskazówką dla modeli atmosfer brązowych karłów.
Mapy pogody dla J1446B?
Naukowcy podkreślają, że J1446B będzie ważnym przypadkiem testowym dla teorii powstawania brązowych karłów i opisu ich atmosfer. Zespół liczy, że dalsze obserwacje pozwolą opracować swoiste „mapy pogody” dla tego obiektu, śledząc zmienność w czasie i porównując ją z modelami.
Wyniki badań opublikowano w "The Astronomical Journal". Pierwszym autorem pracy jest Taichi Uyama z Kalifornijskiego Uniwersytetu Stanowego w Northridge. Odkrycie wpisuje się w rosnącą listę układów, w których brązowe karły towarzyszą małym, chłodnym gwiazdom, najliczniejszym w Drodze Mlecznej.
