Ludzkie szczątki i grobowce. Ujawniła je odwilż

Portal IFL Science przypomina historię niezwykłego znaleziska na terenie wschodniej Eurazji. Topniejąca wieczna zmarzlina odsłoniła cmentarz, który funkcjonował w okolicach mongolskiego jeziora Chubsuguł jeszcze w 1206 r.

Jezioro Chubsuguł.Jezioro Chubsuguł.
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
oprac.  NGA

Warto wspomnieć, że właśnie na początku XIII w. Czyngis-chan został władcą wszystkich Mongołów. Jego armia szarżowała nie tylko w Azji, ale też w Europie, czego dowodem jest m.in. bitwa pod Legnicą w 1241 r., gdzie klęskę poniosły wojska Henryka II Pobożnego.

Imperium mongolskie zasłynęło jako największe imperium w historii. Obejmowało ono tereny od wybrzeży Pacyfiku aż po Europę Wschodnią i miało powierzchnię ok. 23 mln km kwadratowych.

Ludzkie szczątki z XIII wieku

Trzynastowieczny cmentarz odsłonił szereg kosztowności oraz ludzkie szczątki, które pochodzą jeszcze z czasów imperium mongolskiego. Badania w regionie Chubsuguł, na które powołuje się IFL Science, opublikowano w czasopiśmie "Communications Biology".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Szczątki 11 osób znaleziono na rzeczonym cmentarzu na terenach dawnego imperium Czyngis-chana. Naukowcy zwrócili uwagę na zaskakująco dobry stan zidentyfikowanych ciał, co wynikało to z panujących w tamtejszych rejonach warunków.

Niska temperatura pozwoliła zachować szczątki w dobrym stanie, jednak topniejąca wieczna zmarzlina jest dla naukowców problemem. Chodzi o rosnącą temperaturę i odsłanianie ciał – to połączenie sprawia, że szczątki mogą zacząć coraz szybciej się rozkładać, a w efekcie – przepaść. Problemem są także potencjalne grabieże.

Uczeni postanowili zbadać pozostałości ludzi, by zrozumieć ich styl życia oraz dietę. Badanie tego drugiego elementu pozwoliło wysnuć wnioski, że arystokraci z imperium mongolskiego pili bardzo dużo mleka jaków.

To właśnie powiązanie ludzkich szczątków z mongolskich grobowców z dowodami na spożywanie mleka jaków było dla naukowców ważnym odkryciem. IFL Science zauważa, że zwierzęta te stanowiły wysokoenergetyczne źródło pożywienia dla tamtejszej ludności. "Jaki odgrywają niezwykle istotną rolę w kulturze ludzi w wysoko położonych regionach wschodniej Eurazji" – czytamy.

Mleko jaków nie było jednak jedynym, jakimi żywili się Mongołowie. Białka zidentyfikowane z kamienia nazębnego odkrytych szczątków świadczą też o tym, że pochowani przy jeziorze Chubsuguł ludzie pili również mleko koni, owiec, kóz i krów.

"Naszym najważniejszym odkryciem była elitarna kobieta pochowana w kapeluszu z kory brzozowej i jedwabnych szatach przedstawiających złotego smoka z pięcioma szponami. Analizy proteomiczne wykazały, że piła mleko jaka przez całe życie" – twierdzi Alicia Ventresca-Miller z Uniwersytetu w Michigan.

Na cmentarzu znaleziono nie tylko same ciała. Naukowcy mówią też o szeregu drogocennych materiałów, z którymi ok. 800 lat temu pochowano tam ludzi. Szlachetne materiały wskazują, że na cmentarzu chowani byli ludzie o wysokim statusie społecznym.

W grobach znaleziono wyroby ze skóry, złoto oraz jedwab. Naukowcy doceniają też znalezione ceramiczne naczynia, które dostarczyły kolejnych informacji na temat wierzeń ludzi sprzed kilkuset lat oraz codziennego życia w największym imperium w historii.

Wybrane dla Ciebie
Jechał rowerem. I nagle coś takiego. "Kaptur, słuchawki"
Jechał rowerem. I nagle coś takiego. "Kaptur, słuchawki"
Zacznie się 8 grudnia. Niż w drodze do Polski
Zacznie się 8 grudnia. Niż w drodze do Polski
Wielka ewakuacja w Wielkiej Brytanii. Zatrzymano dwóch Polaków
Wielka ewakuacja w Wielkiej Brytanii. Zatrzymano dwóch Polaków
Amerykanie mają dość. Sondaż mówi wszystko
Amerykanie mają dość. Sondaż mówi wszystko
Zobaczył karteczkę. Wściekł się. "To jest nielegalne"
Zobaczył karteczkę. Wściekł się. "To jest nielegalne"
Skandal w szkole. Młodzi Austriacy zrobili taką budowlę
Skandal w szkole. Młodzi Austriacy zrobili taką budowlę
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Głośno o zachowaniu Trumpa. Wszystko się nagrało
Wigilia 2025 wolna nie dla wszystkich. Sprawdź zawody
Wigilia 2025 wolna nie dla wszystkich. Sprawdź zawody
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Walczył z Rosjanami. Hoang Tran skazany
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Przyłapani w Rossmannie. Ich twarze zobaczą wszyscy. Komunikat policji
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?
Polacy odwołują urlopy. Pogoda zaskoczy?
"Zimno, boli". Ukrainka wypadła z drugiego piętra
"Zimno, boli". Ukrainka wypadła z drugiego piętra