Rytualne ofiary ze zwierząt. Tysiące kości odkryte w Europie

Odkryte w Hiszpanii znalezisko pochodzi z epoki żelaza i zbiera w jednym miejscu kilka tysięcy kości pochodzących od 52 zwierząt. Archeologowie zaczynają się domyślać, z jakich powodów pogrzebano te stworzenia.

Kości znalezione w HiszpaniiKości znalezione w Hiszpanii
Źródło zdjęć: © National Project Construyendo Tarteso
Mateusz Tomiczek

6770 kości pochodzących od 52 różnych zwierząt odkryto na terenie Casas del Turuñuelo, które w V wieku p.n.e. było zamieszkałą osadą. Według badaczy są one pozostałością po dawnym dole ofiarnym.

W skład znalezisk wchodzą szkielety co najmniej 41 koni, sześciu sztuk bydła rogatego, czterech świń i jednego psa, a zwierzęta pochowano w trzech falach w nieznanym dokładnie odstępie czasu. Analiza kości dała jednak naukowcom wiele do myślenia.

Są w KGW. Oto co mówią o zaangażowaniu młodzieży

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ofiarny dół

Okazuje się, że dwie pierwsze partie zwierząt pochowano w dole w nienaruszonym stanie, często parami i w rytualnym ułożeniu. Z kolei trzecia warstwa nosi znamiona praktyk rzeźniczych. Bardzo prawdopodobne, że ostatecznie ofiara ze zwierząt przekształciła się w ucztę, podczas której spożywano mięso ostatnich spoczywających w jamie stworzeń.

Analiza kości wskazuje, że złożone w ofierze zwierzęta były zdrowe i nie zginęły w wyniku nieplanowanych zdarzeń losowych. Zwyrodnienia na szkieletach koni i fakt składania ich w ofierze w parach świadczyły też, że zwierzęta były za życia używane w celach pociągowych, a niektóre z nich z pewnością wykorzystywano do jazdy. Być może służyły one wojownikom epoki żelaza. Badacze odkryli też ślady na zębach wskazujące zastosowanie przez ówczesnych jeźdźców jakiegoś rodzaju wędzideł.

Kolejnymi dowodami na rytualny charakter dołu są ślady spalonych substancji roślinnych, które są typowe dla rytuałów składania ofiar całopalnych.

Historia zna przypadki podobnych ofiar

Znalezisko dowodzące przeprowadzania masowych ofiar ze zwierząt w rejonie Morza Śródziemnego jest niezwykłe, jednak o takich praktykach wspomina kilka źródeł literackich. W samej "Odysei" Homera można natknąć się na historię złożenia 81 czarnych byków w ofierze przez króla Nestora. Z kolei "Iliada" opowiada o 50 czarnych baranach, które Peleus, ojciec Achillesa ofiarował bogom.

Wybrane dla Ciebie
"Zimno, boli". Ukrainka wypadła z drugiego piętra
"Zimno, boli". Ukrainka wypadła z drugiego piętra
Nie żyje Rafał Kołsut. Był gwiazdą "Ziarna"
Nie żyje Rafał Kołsut. Był gwiazdą "Ziarna"
Wyniki Lotto 04.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 04.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Polskie piłkarki ręczne wygrały z Argentyną. Szczere słowa trenera
Polskie piłkarki ręczne wygrały z Argentyną. Szczere słowa trenera
Szukasz drzewka na święta? Prawnik mówi, na co zwrócić uwagę
Szukasz drzewka na święta? Prawnik mówi, na co zwrócić uwagę
Igrzyska 2026 - olimpijski ogień dotarł do Rzymu. Powrót po prawie 20 latach
Igrzyska 2026 - olimpijski ogień dotarł do Rzymu. Powrót po prawie 20 latach
Eksplozja powerbanka. Zostały tylko czarne ślady
Eksplozja powerbanka. Zostały tylko czarne ślady
Zawiózł rosyjskiego drona do domu. Myślał, że to zabawka
Zawiózł rosyjskiego drona do domu. Myślał, że to zabawka
Zmarł Leszek Gierszewski. Był jednym z najbogatszych Polaków
Zmarł Leszek Gierszewski. Był jednym z najbogatszych Polaków
Rosja zablokowała popularny komunikator. "Organizowanie działań terrorystycznych"
Rosja zablokowała popularny komunikator. "Organizowanie działań terrorystycznych"
Nie mają dostępu do wody. Rosjanie znaleźli sposób
Nie mają dostępu do wody. Rosjanie znaleźli sposób
Zniszczyli kwiatomat w Poznaniu. Oszacowano straty
Zniszczyli kwiatomat w Poznaniu. Oszacowano straty