Niesamowite odkrycie sprzed 5 tys. lat. Na czaszce są ślady operacji

5000-letnia czaszka została odkryta przez zespół rosyjskich archeologów. Ślady, jakie na niej znaleziono, sugerują, że jej właściciel przeszedł operację mózgu - i najprawdopodobniej zmarł w jej wyniku.

czaszkaCzaszka sprzed 5 tys. lat nosi ślady trepanacji.
Źródło zdjęć: © Twitter | Instytut Archeologii Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie
Aniela Siwek

Czaszkę i kości tułowia z epoki brązu znaleziono w głębokim grobie na Krymie, obok dwóch krzemiennych grotów strzał. Na czaszce znaleziono ślady sugerujące, że przeprowadzano trepanację.

Obecnie wiadomo, że w starożytności często przeprowadzano ten zabieg. Dzięki skanom 3D ustalono, że znalezione szczątki należą do mężczyzny - prawdopodobnie w wieku około dwudziestu lat – który przeszedł trepanację i w jej wyniku zmarł.

"Starożytny lekarz" z pewnością miał chirurgiczny zestaw kamiennych narzędzi. Sądząc po ułożeniu kości, ciało zmarłego ostrożnie kładziono na plecach, lekko odwracano na lewą stronę, nogi były mocno ugięte w kolanach i skręcone w lewo – przekazuje Instytut Archeologii Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie.

Szpilka przebiła nastolatkowi serce. Potrzebna była operacja

W tym przypadku rozmiar otworów to około 140 na 125 milimetrów. W okolicach sklepienia czaszki znaleziono również duże fragmenty czerwonego pigmentu. Dr Maria Dobrowolskaja, kierownik Pracowni Antropologii Kontekstowej, powiedziała, że "ten pacjent miał pecha". Wiele osób bowiem przeżywało nawet kilka trepanacji.

Pomimo faktu, że wskaźnik przeżycia po trepanacji był bardzo wysoki nawet w czasach starożytnych, najwyraźniej zmarł wkrótce po operacji. Świadczy o tym brak widocznych śladów uzdrowienia. Paradoksalnie jest to rzadkość, ponieważ większość ludzi w starożytności przetrwała bezpiecznie nawet po kilku trepanacjach – mówi ekspert.

Trepanacja to trudny i skomplikowany zabieg. Polega na wywierceniu w czaszce małych otworów, które umożliwiają dostęp do mózgu w celu np. usunięcia krwiaka. W czasach starożytnych wykonywano ją w celu zmniejszenia bólu głowy, leczenia epilepsji, szaleństwa. Pacjentów znieczulano marihuaną lub innymi środkami odurzającymi.

Wybrane dla Ciebie
Wyniki Lotto 19.12.2025 – losowania Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 19.12.2025 – losowania Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Tragedia w Hiszpanii. Turystkę z Niemiec porwały fale
Tragedia w Hiszpanii. Turystkę z Niemiec porwały fale
28-latka nie żyje. Rodzina o sprawie pani prokurator. "Dla mnie to jest kpina"
28-latka nie żyje. Rodzina o sprawie pani prokurator. "Dla mnie to jest kpina"
Pożar w Zakopanem na Krupówkach. To ta restauracja spłonęła
Pożar w Zakopanem na Krupówkach. To ta restauracja spłonęła
Turyści nie będą zadowoleni. Podejście do fontanny będzie płatne
Turyści nie będą zadowoleni. Podejście do fontanny będzie płatne
Rosjanin z zarzutami. Miał organizować transport migrantów do Niemiec
Rosjanin z zarzutami. Miał organizować transport migrantów do Niemiec
Burza po decyzji papieża. Nowy ordynariusz wspiera osoby LGBT+
Burza po decyzji papieża. Nowy ordynariusz wspiera osoby LGBT+
Zginęła z rąk żołnierzy Armii Czerwonej. Przeniosą jej szczątki po 80 latach
Zginęła z rąk żołnierzy Armii Czerwonej. Przeniosą jej szczątki po 80 latach
Grecja przekazała decyzję. Bartosz G. wraca do Polski
Grecja przekazała decyzję. Bartosz G. wraca do Polski
Taka karteczka na klatce. Aż zrobił zdjęcie. "Wzruszyłem się"
Taka karteczka na klatce. Aż zrobił zdjęcie. "Wzruszyłem się"
Bójka pod McDonald's. Pokazali nagranie
Bójka pod McDonald's. Pokazali nagranie
Dramatyczne sceny na A4. Bus stanął w płomieniach
Dramatyczne sceny na A4. Bus stanął w płomieniach