Maroko. Odkrycie w formacji Tatelt. Czegoś takiego jeszcze nie widziano

W epoce kambru doszło do erupcji wulkanu. Potok piroklastyczny i popiół z niego spłynęły do płytkiego środowiska morskiego, zasiedlonego przez populację starożytnych stawonogów, zwanych trylobitami. Popiół sprawił, że zachowały się do dziś, razem z tkankami miękkimi, które zwykle ulegają degradacji lub zniszczeniu podczas innych procesów fosylizacji (przechodzenia w stan skamieniały).

Teraz, setki milionów lat później, mieliśmy okazję poznać bezprecedensowy zapis ich trójwymiarowej anatomii, a także mniejszych stworzeń, które w tamtym czasie przylegały do ​​ich ciał.

Kambryjskie trylobity elipsocefaloidalne z Maroka są artykułowane i niezniekształcone, odsłaniając niezwykłe szczegóły przydatków i układu trawiennego — wskazują członkowie zespołu kierowanego przez sedymentologa Abderrazzaka El Albaniego z Uniwersytetu w Poitiers we Francji, cytowani przez portal sciencealert.com.

Zdaniem badaczy to znalezisko jest drogowskazem, który pozwala przypuszczać, że złoża popiołu wulkanicznego w środowisku morskim mogą być źródłem doskonale zachowanych organizmów.

Wiemy, że takie piroklastyczne wypływy mogą zachować migawkę tego, co zakopują. Najbardziej znanym przykładem są Pompeje, których mieszkańcy zostali pochowani i wrzuceni w miliony ton popiołu, który spadł na starożytne rzymskie miasto, zachowując ich ostatnie chwile w przerażających szczegółach.

Czytaj też: Myśliwi alarmują. Co się dzieje z sarnami? "Dawno nie było takiej sytuacji"

Pomimo ponad 22 000 znanych gatunków trylobitów, które opisano i udokumentowano na przestrzeni prawie 300 milionów lat od początków kambru, liczba okazów skamieniałości z nienaruszoną anatomią wewnętrzną jest niezwykle ograniczona i zwykle są one niekompletne. Dzieje się tak dlatego, że tkanki miękkie nie są w stanie przetrwać zmian temperatury i ciśnienia, które powodują powstawanie skamieniałości.

W formacji Tatelt w Maroku, skamieniałym złożu z wieloma warstwami rozciągającymi się na przestrzeni wieków, znajduje się gruba warstwa zawierająca popiół wulkaniczny i gruz. W nich El Albani i jego współpracownicy znaleźli okazy dwóch gatunków trylobitów.

Cechy tej warstwy popiołu wskazują, że została ona osadzona podczas pojedynczego, dużego, piroklastycznego przepływu, podczas którego gorący popiół i gaz przemieszczały się po ziemi z dala od erupcji wulkanu, a minerały wskazywały na szybką interakcję między gorącym materiałem wulkanicznym a słoną wodą morską.

Czytaj też: Zjadł słynną "petardę". "Nigdy mnie tak nie bolało"

Aby określić wpływ, jaki miało to na proces fosylizacji okazów trylobitów, badacze wykorzystali mikrotomograficzne obrazowanie rentgenowskie do zrekonstruowania anatomii wnętrza zwierząt w trzech wymiarach. A to, co odkryli, było po prostu spektakularne.

Byli w stanie obserwować szkielety trylobitów, które nie zostały zniekształcone przez czas. Zbadali także ich czułki, układ trawienny i złożoną anatomię wokół ust. Ich wyjątkowość polega na tym, że niektóre z odkrytych elementów, nigdy wcześniej nie zostały zidentyfikowane.

Strumień piroklastyczny ocalił nawet maleńkie ramienionogi – maleńkie stworzenia przypominające małże, które przylegały do ​​skorupy trylobitów w relacji epibiotycznej. Te ramienionogi przyjmują zrelaksowaną pozycję, co sugeruje, że oba gatunki wymarły razem, albo zostały pogrzebane żywcem, albo niedługo po śmierci.

Obecnie wiemy niewiele więcej o jednej z najliczniejszych grup zwierząt, jakie kiedykolwiek istniały na naszej planecie, ale badania ukazały również niewykorzystany zasób paleontologiczny.

Czytaj też: Naukowcy przyznają. Tak ogromnej migracji zwierząt jeszcze nie widzieli