Weronika Grzywna| 
aktualizacja 

Bezsenność - przyczyny, objawy i sposoby leczenia

0

Sen jest jedną z najważniejszych potrzeb ludzkiego organizmu. Niestety z roku na rok coraz więcej osób w niemal każdym wieku zmaga się z bezsennością. Niedostateczna ilość i jakość snu wynikająca z problemów ze snem może zaś zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i problemów zdrowotnych. Jak rozpoznać bezsenność i jak z nią walczyć?

Bezsenność - przyczyny, objawy i sposoby leczenia
Niedostateczna ilość i jakość snu wynikająca z problemów ze snem może zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych i problemów zdrowotnych. (unsplash)

Czym jest bezsenność?

Bezsenność (ang. insomnia) to jedno z najczęściej występujących zaburzeń snu. Definiowana jest ona jako trudności w zasypianiu, w utrzymaniu snu, w zasypianiu lub jako problemy związane ze zbyt wczesnym budzeniem się rano i niemożnością ponownego zaśnięcia. W bezsenności mamy do czynienia ze snem płytkim, który uniemożliwia odpoczynek i regenerację organizmu. 

Wyróżniane są trzy rodzaje bezsenności:

  • Bezsenność krótkotrwała - trwająca do 3 miesięcy. Spowodowana jest wystąpieniem konkretnego czynnika zewnętrznego,
  • Bezsenność przewlekła - trwająca powyżej 3 miesięcy i będąca następstwem choroby lub działania czynników utrwalających,
  • Bezsenność przygodna - trwa do kilku dni. 

Jakie są przyczyny bezsenności?

Bezsenność może mieć wiele przyczyn. Przede wszystkim może być ona spowodowana czynnikami zewnętrznymi, takimi jak:

  • nadmierny stres w ciągu dnia, 
  • nieregularne pory chodzenia spać i wstawania, 
  • brak dbania o higienę snu, 
  • nadużywanie substancji psychoaktywnych,
  • przyjmowaniem niektórych leków,
  • drzemki w ciągu dnia.

Bezsenność może również być objawem współtowarzyszącym niektórym zaburzeniom psychicznym lub problemom natury zdrowotnej. Ponadto na bezsenność częściej skarżą się osoby starsze, kobiety w okresie menopauzy oraz kobiety będące w 3. trymestrze ciąży. 

Jakie są objawy bezsenności?

W bezsenności mamy do czynienia z następującymi objawami:

  • trudności z zasypianiem,
  • przebudzanie się w środku nocy i niemożność ponownego zaśnięcia,
  • budzenie się zbyt wcześnie rano.

Następstwami bezsenności, będącymi jednocześnie jej charakterystycznymi objawami jest też nieprawidłowe funkcjonowanie w ciągu dnia, któremu towarzyszy:

  • drażliwość,
  • senność,
  • zmęczenie,
  • problemy z koncentracją,
  • obniżenie nastroju,
  • niepokój związany ze snem,
  • napięcie,
  • poczucie niewyspania się.

Kiedy możemy mówić o bezsenności?

Nie każde trudności ze snem będą diagnozowane jako bezsenność. Aby mówić o bezsenności, konieczne jest spełnienie określonych kryteriów diagnostycznych. Zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) bezsenność diagnozuje się wtedy, gdy jej objawy występują minimum trzy razy w tygodniu od co najmniej miesiąca. Symptomy te zaś negatywnie wpływają na nasze codzienne funkcjonowania oraz samopoczucie. 

Jak bezsenność wpływa na funkcjonowanie człowieka?

Sen jest bardzo istotny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim bierze udział w regeneracji organizmu, poprawia pamięć oraz koncentrację. Wobec tego bezsenności nie należy bagatelizować. Jej następstwem są objawy wynikające z niedostatecznej ilości i jakości snu, takie jak bóle głowy, zmęczenie, drażliwość, obniżenie koncentracji, co bezpośrednio może przekładać się na pogorszenie funkcjonowania szkolnego, zawodowego lub społecznego.

Bezsenność zwiększa również ryzyko rozwoju:

  • cukrzycy typu 2,
  • otyłości,
  • choroby niedokrwiennej serca,
  • depresji,
  • nadciśnienia,
  • zaburzeń hormonalnych,
  • obniżonej odporności,
  • uzależnień.

Sposoby leczenia bezsenności

Terapia bezsenności zawsze dobierana jest indywidualnie na podstawie wywiadu przeprowadzonego z pacjentem oraz odczuwanych przez niego objawów. Jeżeli bezsenność wywołana jest problemem zdrowotnym lub zaburzeniem psychicznym, wtedy leczenie opiera się na terapii konkretnego problemu. Skuteczną metodą w leczeniu bezsenności jest m.in. terapia poznawczo-behawioralna, w trakcie której psychoterapeuta wykorzystuje różnego rodzaju metody terapeutyczne.

W terapii bezsenności stosuje się także leki nasenne o działaniu uspokajającym i wspomagającym sen. Wiele osób mających problemy ze snem samodzielnie sięga również po preparaty ziołowe z melisą lub melatoniną, które wspomagają spokojny sen i pomagają utrzymać regularne pory rytmu dobowego.

Higiena snu - jak o nią zadbać?

W niektórych przypadkach już samo zadbanie o higienę snu może dać zadowalające efekty poprawiające jakość naszego snu. Przed snem nie zaleca się:

  • korzystania z urządzeń elektronicznych emitujących światło niebieskie, które hamuje produkcję hormonu nazywanego melatoniną odpowiadającego za utrzymanie prawidłowego rytmu dobowego,
  • spożywania alkoholu i napojów zawierających kofeinę,
  • palenia papierosów,
  • intensywnego wysiłku fizycznego, który uniemożliwia wyciszenie,
  • spożywania tłustych i obfitych posiłków. 

W ciągu dnia zaleca się natomiast uprawianie co najmniej 30 minut aktywności fizycznej, która sprzyja szybszemu zasypianiu. Drzemki w ciągu dnia warto całkowicie wyeliminować lub ograniczyć do minimum. Zaraz przed snem zaleca się również wywietrzyć pomieszczenie i zadbać o utrzymanie w sypialni optymalnej temperatury wynoszącej od 19 do 21 stopni Celsjusza. Przed snem należy także zadbać o właściwe wyciszenie. Można pomedytować, poćwiczyć jogę lub posłuchać uspokajającej muzyki. 

Warto pamiętać o tym, że sypialnia to miejsce, które powinno służyć wyłącznie do spania. W związku z tym, jeżeli łóżko będzie służyć jako miejsce do pracy lub do spożywania posiłków, nasz mózg będzie kojarzył sypialnię z innymi czynnościami niż sen. W efekcie w momencie, gdy będziemy chcieli zasnąć, nasz organizm pozostanie w stanie czuwania.

Oceń jakość naszego artykułu:

Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

Zobacz także:
Oferty dla Ciebie
Wystąpił problem z wyświetleniem stronyKliknij tutaj, aby wyświetlić